Phác đồ điều trị viêm khớp gối theo Bộ Y tế Việt Nam

Phác đồ điều trị viêm khớp gối toàn diện, chuẩn y khoa giúp người bệnh giảm đau nhức, vận động thoải mái và quan trọng hơn cả là kiểm soát viêm, bảo toàn khớp gối tối đa. Nếu bạn đang gặp vấn đề về khớp gối do thoái hóa hoặc viêm khớp dạng thấp, hãy dành thời gian tham khảo phác đồ điều trị được Bộ Y tế Việt Nam biên soạn chi tiết dưới đây.

Mục tiêu của phác đồ điều trị viêm khớp gối

Phác đồ điều trị viêm khớp được hiểu là một kế hoạch chữa trị bệnh viêm khớp toàn diện, được các bác sĩ xây dựng dựa trên nguyên nhân và tình trạng viêm khớp cụ thể của từng bệnh nhân. Một phác đồ chữa viêm khớp gối tiêu chuẩn cần phối hợp một cách khoa học các giải pháp điều trị như dùng thuốc, vật lý trị liệu, thay đổi lối sống và phẫu thuật nhằm đạt những mục tiêu quan trọng sau đây:

1. Quản lý cơn đau nhức khớp gối

Đau nhức là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của bệnh lý viêm khớp gối. Khi cơn đau ở khớp gối bùng phát, việc di chuyển (bao gồm đi, đứng, chạy, ngồi…) sẽ bị hạn chế. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt và khả năng lao động của người bệnh.

Do đó, quản lý cơn đau nhức khớp gối là mục tiêu trọng điểm tiếp theo trong phác đồ điều trị chuẩn y khoa. Khi mức độ đau và tần suất xuất hiện cơn đau đầu gối đều giảm, người bệnh có thể thoải mái cử động, làm việc và sinh hoạt như người bình thường.

2. Kiểm soát tiến triển của bệnh viêm khớp gối

Viêm khớp nói chung và viêm khớp gối nói riêng là bệnh mạn tính, không thể điều trị dứt điểm. Vậy nên, mục tiêu cốt lõi mà phác đồ chữa viêm khớp gối hướng đến chính là kiểm soát bệnh tiến triển.

Việc kiểm soát tiến triển của bệnh không chỉ giảm nhẹ các triệu chứng viêm bao gồm đau nhức, sưng tấy và cứng khớp… mà còn giúp bảo tồn tối đa cấu trúc sụn và xương khớp gối, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng, phục hồi và đảm bảo chức năng vận động cho người bệnh. Bạn có thể xem thêm bài viết viêm khớp gối có nguy hiểm không để hiểu rõ hơn về những ảnh hưởng tới người bệnh nếu không được điều trị đúng cách.

3. Tối đa hiệu quả chữa bệnh

Quá trình điều trị viêm khớp gối được tiến hành theo một lộ trình đã lên kế hoạch bài bản và chi tiết, đảm bảo độ chính xác cao và phù hợp với từng giai đoạn tiến triển của bệnh lý cũng như sức khỏe tổng quát của mỗi người. Vì vậy, khi chữa viêm khớp gối dựa trên phác đồ chuẩn y tế, người bệnh sẽ nhận được kết quả tốt nhất.

4. Giảm liều lượng và tác dụng phụ của thuốc

Lạm dụng thuốc giảm đau, chống viêm có thể dẫn đến tình trạng nhờn thuốc, đồng thời tác động xấu đến các cơ quan khác như gan, dạ dày, hệ tim mạch… Sử dụng các loại thuốc này đúng quy định trong phác đồ là giải pháp lý tưởng để giảm liều lượng thuốc, tối ưu hiệu quả của thuốc và phòng ngừa các tác dụng phụ có thể xảy ra trong quá trình chữa viêm khớp gối.

Kiểm soát tiến triển của bệnh, ngăn ngừa biến chứng, giảm đau nhức và phòng tránh rủi ro là những mục tiêu mà phác đồ điều trị viêm khớp gối hướng tới. Chính vì lẽ đó, giới chuyên gia và bác sĩ chuyên khoa luôn khuyến khích người bệnh nên điều trị viêm khớp gối theo phác đồ y khoa để vừa tối ưu hiệu quả, vừa tiết kiệm thời gian và ngân sách chữa bệnh.

Phác đồ điều trị viêm khớp gối theo Bộ Y tế

Một phác đồ tiêu chuẩn được thiết kế để điều trị bệnh viêm khớp gối gồm những yếu tố nào? Mỗi yếu tố trong phác đồ chữa viêm khớp gối có vai trò cụ thể ra sao? Bạn có thể tham khảo nội dung chi tiết dưới đây để tìm được câu trả lời chính xác nhất. (1)

1. Phác đồ điều trị viêm khớp gối do thoái hóa

Thoái hóa khớp gối là bệnh lý phổ biến trong nhóm bệnh viêm khớp gối. Bệnh có thể xảy ra ở mọi độ tuổi nhưng thường gặp nhất là ở những người sau 60 tuổi.

Để điều trị căn bệnh này một cách hiệu quả, cần đạt được 5 mục tiêu trọng tâm gồm:

• Giảm mức độ đau khớp gối trong các lần tái phát viêm
• Phục hồi chức năng vận động của khớp gối
• Bảo tồn cấu trúc khớp gối và ngăn ngừa biến dạng khớp gối
• Phòng tránh tác dụng phụ của thuốc
• Cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh

Bộ Y tế đã kết hợp điều trị nội khoa và ngoại khoa trong phác đồ chữa trị tổng thể.

1.1 Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa là các chỉ định chữa trị không phẫu thuật, bao gồm: Vật lý trị liệu, dùng thuốc, tiêm huyết tương và cấy ghép tế bào gốc. Trong phác đồ chữa viêm khớp gối do thoái hóa, phương pháp điều trị nội khoa được cụ thể hóa như sau:

• Vật lý trị liệu: Các liệu pháp vật lý trị liệu giúp phục hồi chức năng khớp gối được ứng dụng hiện nay là chườm nóng, ngâm mình trong suối khoáng, tắm bùn, dùng sóng siêu âm và tia hồng ngoại…
• Thuốc điều trị triệu chứng tác dụng nhanh: Những loại thuốc mang lại tác dụng nhanh được sử dụng để điều trị viêm khớp gối có thể kể đến là thuốc giảm đau (Paracetamol); thuốc chống viêm không steroid (Etoricoxib, Celecoxib, Meloxicam, Diclofenac…); thuốc bôi ngoài da (gel Voltaren Emulgel); thuốc tiêm nội khớp (Hydrocortison Acetat, Methylprednisolone, Betamethasone Dipropionate…).
• Thuốc điều trị triệu chứng tác dụng chậm (SYSADOA): Thuốc điều trị triệu chứng tác dụng chậm được dùng phối hợp với thuốc điều trị triệu chứng tác dụng nhanh là Piascledine 300mg, Glucosamine Sulfate, Acid Hyaluronic kết hợp Chondroitin Sulfate, thuốc ức chế Interleukin 1…
• Huyết tương giàu tiểu cầu tự thân (PRP): Đây chính là máu lấy ở tĩnh mạch người bệnh và đã trải qua quá trình chống đông, ly tâm tách huyết tương để bơm trực tiếp vào khớp gối.

• Cấy ghép tế bào gốc (Stem Cell Transplantation): Tế bào gốc đến từ 2 nguồn chính là mô mỡ tự thân (Adipose Derived Stem Cells-ADSCs) và tủy xương tự thân.

1.2 Điều trị ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa chính là điều trị bằng phương pháp phẫu thuật (hay còn gọi là điều trị xâm lấn). Phác đồ điều trị viêm khớp gối Bộ y tế có 2 phương án phẫu thuật được áp dụng:

• Phẫu thuật nội soi khớp: Hạn chế xâm lấn tối đa, phù hợp với trường hợp tổn thương khớp gối nhẹ.
• Phẫu thuật thay khớp nhân tạo: Đối với trường hợp tổn thương khớp gối nặng, để phục hồi chức năng vận động, người bệnh cần phẫu thuật thay khớp nhân tạo.

Phác đồ chữa viêm khớp do thoái hóa cũng nhắc đến khía cạnh điều trị quản lý giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh thông qua các biện pháp như: Kiểm soát cân nặng, tránh béo phì; xây dựng chế độ vận động hợp lý; phát hiện và điều trị sớm các dị tật khớp (lệch khớp, khớp gối vẹo trong, vẹo ngoài…).

2. Phác đồ điều trị viêm khớp gối do viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến nhiều khớp trên cơ thể, trong đó có khớp gối. Để bảo vệ cấu trúc khớp gối khỏe mạnh, duy trì chức năng vận động linh hoạt và phòng ngừa biến chứng hữu hiệu, Bộ Y tế điều trị viêm khớp gối do viêm khớp dạng thấp gây ra theo phác đồ sau:

2.1 Điều trị triệu chứng

Bằng việc sử dụng thuốc kháng viêm và chống thấp một cách hợp lý, các triệu chứng viêm được cải thiện, cảm giác đau nhức giảm nhẹ, đặc biệt mức độ tiến triển của bệnh viêm khớp gối chậm lại hoặc ngừng.

• Thuốc kháng viêm không Steroid: Nhóm thuốc kháng viêm không Steroid gồm thuốc ức chế kháng viêm chọn lọc (Celecoxib, Meloxicam, Etoricoxib…) và thuốc kháng viêm không chọn lọc (Diclofenac, Brexin…).
• Thuốc kháng viêm Corticosteroids: Loại thuốc này được sử dụng ngắn hạn trong lúc chờ đợi các thuốc điều trị cơ bản có hiệu lực, điển hình như Prednisolone, Prednisone, Methylprednisolone…

• Điều trị bằng thuốc DMARDs (Disease Modifying Antirheumatic Drug): Đây là thuốc chống thấp có tác dụng làm thay đổi tiến triển của bệnh (tức làm chậm hoặc ngừng tiến triển của bệnh). Ở giai đoạn đầu của viêm khớp gối, người bệnh thường được chỉ định thuốc DMARDs kinh điển là Methotrexate, còn khi bệnh chuyển nặng, người bệnh cần sử dụng thuốc DMARDs kinh điển kết hợp với các thuốc DMARDs sinh học.

2.2 Điều trị phối hợp

Điều trị phối hợp gồm các biện pháp hỗ trợ giúp tăng cường khả năng vận động của khớp gối cùng các giải pháp phòng ngừa và điều trị bệnh kèm theo trong tiến trình chữa viêm khớp gối.

• Biện pháp hỗ trợ: Tùy thuộc vào tình trạng bệnh của mỗi người, các biện pháp hỗ trợ có thể là các bài tập viêm khớp gối nhằm chống teo cơ, co rút gân, dính khớp… hoặc vật lý trị liệu, phục hồi chức năng, tắm suối khoáng… Nếu khớp gối bị hư hỏng nặng, mất khả năng cử động, người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật chỉnh hình (cắt xương, thay khớp gối nhân tạo…).
• Biện pháp phòng ngừa và điều trị các bệnh đi kèm: Một số bệnh lý cần chú ý phòng ngừa và điều trị trong quá trình chữa viêm khớp gối là viêm loét dạ dày, loãng xương, thiếu máu…

Nguyên tắc vàng trong phác đồ điều trị viêm khớp gối do viêm khớp dạng thấp là “ Toàn diện – Tích cực – Dài hạn – Theo dõi thường xuyên”. Do đó, người bệnh nên kiên trì chữa trị theo đúng những chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa và tái khám định kỳ.

Song song với phác đồ điều trị kể trên, người bệnh bị viêm khớp gối nên bổ sung các dưỡng chất thiên nhiên có tác dụng nuôi dưỡng mô sụn và cung cấp nguyên liệu cho quá trình tái tạo sụn khớp, đồng thời điều hòa miễn dịch giúp kháng viêm, bảo vệ sụn khớp và màng hoạt dịch, điển hình như bộ đôi Collagen Type II không biến tính và Collagen Peptide thủy phân kết hợp cùng Chondroitin Sulfate, Turmeric Root , Eggshell Membrane, Soy Lecithin Powder…

Theo đó, tăng cường bổ sung bộ “dưỡng chất vàng” này đúng liều lượng và đủ liệu trình sẽ hỗ trợ giảm nhẹ các triệu chứng của viêm khớp gối, góp phần bảo tồn cấu trúc khớp gối và phòng ngừa biến chứng do viêm khớp gối gây ra. Nhờ đó, hỗ trợ nâng cao hiệu quả điều trị viêm khớp gối, giúp người bệnh vận động thoải mái, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Phác đồ điều trị viêm khớp gối hiệu quả nhất là khi được cá nhân hóa dựa trên kết quả chẩn đoán nguyên nhân và tình trạng sức khỏe của mỗi người bệnh. Chính vì vậy, khi phát hiện khớp gối có những biểu hiện bất thường như đau nhức kéo dài, sưng tấy hoặc tê cứng… bạn nên đến chuyên khoa xương khớp của bệnh viện uy tín để được thăm khám và tư vấn lộ trình chữa trị phù hợp, ngăn chặn bệnh tiến triển nặng.