Bàn chân bị đau nhức, đi lại khó khăn có thể là dấu hiệu của viêm khớp bàn chân. Đây là tình trạng diễn ra phổ biến liên quan đến các bệnh về xương khớp khác như viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp,… Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu tổng quan về bệnh lý này và cách điều trị, phòng ngừa hiệu quả.
Viêm khớp bàn chân là tình trạng xuất hiện phản ứng viêm ở sụn khớp, xương dưới sụn, màng hoạt dịch ở các khớp của bàn chân, đồng thời kích thích các mô xung quanh khớp. Khi tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng, sụn sẽ bị tổn thương khiến các đầu xương cọ sát với nhau tạo cảm giác đau nhức, cản trở việc đi lại.
Viêm khớp bàn chân thường gây ra bởi các bệnh lý về cơ xương khớp, bệnh tự miễn, bệnh rối loạn chuyển hóa. Dưới đây là những biểu hiện tiêu biểu của bệnh lý viêm khớp bàn chân: [1]
Viêm xương khớp (Osteoarthritis)[2] là tình trạng các lớp sụn liên kết các đoạn xương bị mất nước và khiến các xương bên dưới có thể cọ sát vào nhau, dẫn đến đau và viêm ở khớp.
Những nguyên nhân chính gây viêm xương khớp là quá trình lão hóa dẫn đến sụn khớp bị mòn theo thời gian (viêm xương khớp nguyên phát) và chấn thương, vẹo cột sống, thừa cân, thiếu vận động, mắc các bệnh gây giảm cung cấp máu ở khớp (viêm xương khớp thứ phát).
Tình trạng viêm khớp bàn chân do viêm xương khớp thường diễn ra ở xương bàn chân, khớp ngón chân cái, khớp gót chân, khớp xương giữa bàn chân ngoài, khớp xương giữa bàn chân, khớp cổ chân.
Viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis) là bệnh lý viêm khớp tự miễn mãn tính, diễn ra do hệ thống miễn dịch bị rối loạn tấn công các mô lành trong cơ thể, dẫn đến viêm bao hoạt dịch và gây ra các tình trạng như đau nhức, sưng, nóng đỏ,… ở khớp. Bệnh lý này có thể diễn ra ở 2 khu vực đối xứng của cặp khớp, chẳng hạn như cặp mắt cá chân, khớp ngón chân cái,…
Bệnh gout là là tình trạng nồng độ axit uric trong máu cao dẫn đến sự hình thành những tinh thể sắc nhọn, gây đau nhức, sưng đỏ, ấm ở vùng mắt cá chân, khớp nhỏ ở bàn chân, đặc biệt là ngón chân cái.
Bệnh viêm khớp ở bàn chân có thể gây ra do bệnh lý tự miễn viêm khớp vảy nến. Tình trạng này thường gây sưng ở ngón chân và đi kèm với viêm ở cơ, gân và dây chằng quanh khớp xương. Viêm khớp vảy nến thường dẫn đến viêm ở gân gót chân, cân gan chân (dải mô nối giữa xương gót chân với ngón chân) hoặc làm biến dạng bàn chân.
Viêm khớp nhiễm khuẩn diễn ra do tình trạng nhiễm trùng dưới sự xâm nhập của các vi khuẩn, virus, nấm, trong đó vi khuẩn staphylococcus aureus (tụ cầu khuẩn) là nguyên nhân gây bệnh hàng đầu. Tình trạng nhiễm khuẩn có thể dẫn đến những triệu chứng ở bàn chân như sưng đỏ, ấm nóng tại khớp bị viêm, đau nhói, nhất là khi cử động khớp.
Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn mãn tính ít phổ biến hơn nhưng cũng có khả năng gây viêm khớp bàn chân. Bệnh lý này không chỉ gây viêm, sưng đau ở bàn chân, mắt cá chân mà còn ảnh hưởng đến da, tim, phổi, thận,…
Ngoài các bệnh lý kể trên, bệnh viêm khớp bàn chân cũng có thể diễn ra do một số nguyên nhân khác như: chấn thương, thoái hóa khớp, hội chứng ống cổ chân, viêm cột sống dính khớp,…
Xem thêm: Viêm khớp cổ chân là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách cải thiện
Tùy theo nguyên nhân gây viêm khớp bàn chân và khu vực bị tổn thương mà người bệnh có thể gặp những triệu chứng khác nhau. Trong đó, những triệu chứng phổ biến mà người bệnh cần lưu ý là [3]:
Tình trạng viêm khớp bàn chân có thể diễn ra ở mọi độ tuổi, tuy nhiên những yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng phải tình trạng này là:
Viêm khớp bàn chân thường không ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh nhưng có thể gây đau nhức, cản trở việc vận động, gây khó khăn cho sinh hoạt hằng ngày và làm giảm năng suất học tập, làm việc. Bệnh lý này nếu không được điều trị kịp thời còn có thể dẫn đến biến chứng về xương khớp, thậm chí dẫn đến mất khả năng vận động.
Bài liên quan: Viêm khớp ngón chân: Nguyên nhân, dấu hiệu thường gặp
Viêm khớp bàn chân có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh như:
Những dấu hiệu cho thấy người bệnh cần tiến hành thăm khám từ sớm để được điều trị viêm khớp bàn chân:
Người bệnh cần lưu không tự ý sử dụng thuốc giảm đau hay các loại thuốc trị đau khớp gia truyền không rõ nguồn gốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Để tiến hành chẩn đoán để tìm ra cách chữa viêm khớp bàn chân hiệu quả, bác sĩ sẽ áp dụng những phương pháp dưới đây [4].
Bác sĩ sẽ tiến hành thăm hỏi về triệu chứng của người bệnh như mức độ, tần suất, thời gian bắt đầu của các cơn đau khớp; tiền sử bệnh lý và các loại thuốc đang sử dụng; những chấn thương mà người bệnh từng gặp.
Ngoài ra, phương pháp phân tích dáng đi cũng có thể được áp dụng, tiến hành quan sát dáng đi bộ để kiểm tra sức mạnh của mắt cá chân và bàn chân, hỗ trợ xác định mức độ nghiêm trọng và vị trí của viêm khớp.
Một số hình thức chẩn đoán bằng hình ảnh và xét nghiệm thường được bác sĩ yêu cầu thực hiện là:
Khi xác định được tình trạng viêm khớp bàn chân, người bệnh cần thực hiện một số phương pháp điều trị sau đây.
Những loại thuốc thường được sử dụng để giảm đau nhức và hỗ trợ cải thiện viêm ở khớp bàn chân là:
Xoa bóp là phương pháp có thể tăng tuần hoàn máu đến các vùng khớp bị thương, giúp tăng cường chất dinh dưỡng nuôi dưỡng khớp, đồng thời làm giảm hormone gây căng thẳng cortisol có liên quan đến các cơn đau.
Vật lý trị liệu là phương pháp giúp cải thiện tình trạng viêm khớp bàn chân với hai hình thức chính là vật lý trị liệu chủ động (bài tập giãn cơ, bài tập với dụng cụ, bài tập tăng cường sức mạnh cơ, bài tập dưới nước,…) và vật lý trị liệu bị động (sử dụng sóng xung kích, laser, máy giảm áp,…). Tập vật lý trị liệu cần tuân theo chỉ dẫn của chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi thực hiện.
Bạn cần làm việc kết hợp với nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế lao động quá nặng, đứng trong thời gian dài gây áp lực lên khớp bàn chân. Nếu phát hiện tình trạng đau nhức ở bàn chân, hãy để cho chân được thư giãn, có thể kết hợp với các động tác giãn cơ, duỗi khớp bàn chân theo hướng dẫn của chuyên gia.
Ngoài ra, bạn cũng có thể hỗ trợ tái tạo sụn khớp để phục hồi tổn thương và ngăn ngừa các yếu tố gây viêm bằng cách bổ sung cho xương khớp các dưỡng chất chuyên biệt từ thiên nhiên như Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root (Curcumin), Chondroitin Sulfate, Eggshell Membrane (tinh chất từ màng vỏ trứng), Soy Lecithin Powder.
Trong trường hợp việc sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả, người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện phẫu thuật để hỗ trợ điều trị viêm khớp bàn chân như:
Việc chữa viêm khớp bàn chân thường chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm đau, viêm và hạn chế tiến triển của bệnh chứ không thể điều trị hoàn toàn. Do đó, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp để bảo vệ xương khớp ở bàn chân.
Luyện tập thể dục với cường độ vừa phải và đều đặn 30 phút/ngày, ít nhất 5 ngày/tuần để tăng cường sức khỏe cơ xương khớp, hỗ trợ lưu thông máu để giúp các khớp linh hoạt hơn. Các bài tập bạn có thể thực hiện là đi bộ, đạp xe, chạy bộ,… Ngoài ra, các bài tập dưới nước cũng có thể giúp làm giảm áp lực lên các khớp và hỗ trợ cải thiện hiệu quả nếu gặp phải tình trạng đau khớp.
Bê vác các đồ nặng có thể tăng cường áp lực lên bàn chân, dẫn đến chấn thương và đẩy nhanh quá trình lão hóa. Do đó, bạn nên chia nhỏ khối lượng trong mỗi lần bê các vật nặng và lưu ý tập trung sử dụng sức mạnh của cánh tay, đùi để nâng vật.
Để hạn chế nguy cơ viêm khớp bàn chân, bạn nên lựa chọn giày dép phù hợp, độ rộng vừa phải, tạo cảm giác thoải mái khi di chuyển, hạn chế các loại giày dép cao gót. Một số lời khuyên giúp bạn lựa chọn được loại giày thân thiện với khớp bàn chân:
Bạn nên mua giày vào buổi chiều vì thường thời gian này chân sẽ sưng hơn so với buổi sáng. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung miếng lót giày để giúp giảm áp lực lên bàn chân khi đi bộ.
Hãy kiểm tra sức khỏe xương khớp định kỳ 6 tháng/lần và thăm khám từ sớm nếu phát hiện các dấu hiệu đi lại bất thường, đau nhức, cứng khớp ở cổ chân, ngón chân, bàn chân. Việc này sẽ giúp phát hiện kịp thời các vấn đề về xương khớp và có biện pháp điều trị hiệu quả.
Viêm khớp bàn chân có thể gây ra do nhiều bệnh lý nguy hiểm về xương khớp, gây ra các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh. Bạn nên tiến hành thăm khám ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường ở bàn chân để được điều trị từ sớm. Ngoài ra, việc chủ động luyện tập thể thao và duy trì các thói quen tốt cho xương khớp sẽ hỗ trợ hạn chế nguy cơ mắc phải viêm khớp ở bàn chân.
