6 cách điều trị viêm khớp dạng thấp giúp cải thiện bệnh hiệu quả

Dùng thuốc, vật lý trị liệu, sử dụng thiết bị hỗ trợ, liệu pháp bổ sung, áp dụng các bài tập tốt cho khớp và phẫu thuật là những cách điều trị viêm khớp dạng thấp phổ biến và hiệu quả hiện nay.

Tổng quan về bệnh viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp (RA) là tình trạng hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, gây ra viêm, sưng đau ở các bộ phận bị ảnh hưởng. Tình trạng này chủ yếu tấn công các khớp, thường là nhiều khớp cùng một lúc. Viêm khớp dạng thấp thường ảnh hưởng đến các khớp ở bàn ngón tay, cổ tay và đầu gối. Bệnh này cũng có thể ảnh hưởng đến các mô khác trên khắp cơ thể và gây ra các vấn đề ở các cơ quan như phổi, tim và mắt.(1)

Các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp bao gồm:

• Đau nhức ở nhiều khớp.
• Cứng khớp.
• Đau và sưng ở nhiều khớp.
• Các triệu chứng đối xứng ở cả hai bên cơ thể (chẳng hạn như ở cả hai tay hoặc cả hai đầu gối).
• Sụt cân.
• Sốt.
• Mệt mỏi.

Những yếu tố làm tăng rủi ro mắc viêm khớp dạng thấp:

• Tuổi tác: Viêm khớp dạng thấp có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng khả năng xảy ra tăng theo độ tuổi. Bệnh thường khởi phát ở những người trưởng thành ở độ tuổi sáu mươi.
• Giới tính: Các trường hợp xuất hiện bệnh ở phụ nữ cao gấp hai đến ba lần so với nam giới.
• Di truyền: Những người sinh ra với các gen cụ thể có nhiều khả năng phát triển bệnh hơn.
• Hút thuốc: Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp dạng thấp và làm cho bệnh trở nên trầm trọng hơn.
• Béo phì: Bị béo phì có thể làm tăng nguy cơ bị viêm khớp dạng thấp.

Viêm khớp dạng thấp được chẩn đoán thông qua việc xem xét các triệu chứng, kiểm tra thể chất, chụp X-quang và thực hiện xét nghiệm. Tốt nhất nên chẩn đoán bệnh sớm trong vòng 6 tháng kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Điều này giúp người bệnh sớm điều trị nhằm làm chậm hoặc ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Chẩn đoán và điều trị hiệu quả, đặc biệt là điều trị để ngăn chặn hoặc kiểm soát tình trạng viêm có thể giúp giảm tác hại của viêm khớp dạng thấp.

Hướng dẫn cách điều trị viêm khớp dạng thấp phổ biến hiện nay

Sử dụng thuốc, áp dụng các bài tập, phẫu thuật,… là những phương pháp phổ biến điều trị viêm khớp dạng thấp.

1. Phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp bằng thuốc

Có nhiều loại thuốc chữa viêm đa khớp dạng thấp như thuốc sinh học, thuốc giảm đau, thuốc steroid,… cụ thể như sau:

1.1 Thuốc sinh học

Thuốc sinh học là các protein biến đổi gen, không giống như các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp khác ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống miễn dịch, thuốc sinh học tập trung vào các bộ phận cụ thể kiểm soát quá trình viêm(2). Một số loại thuốc sinh học được dùng để điều trị viêm khớp dạng thấp bao gồm:

• Abatacept (Orencia)
• Adalimumab (Humira), adalimumab-adaz (Hyrimoz), adalimumab-adbm (Cyltezo), adalimumab-afzb (Abrilada), adalimumab-atto (Amgevita), adalimumab-bwwd (Hadlima), adalimumab-fkjp (Hulio)
• Anakinra (Kineret)
• Belimumab (Benlysta)
• Canakinumab (Ilaris)
• Certolizumab (Cimzia)
• Etanercept (Enbrel), etanercept-szzs (Erelzi), etanercept-ykro (Eticovo)
• Golimumab (Simponi, Simponi Aria)
• Infliximab (Remicade), Infliximab-abda (Renflexis), Infliximab-axxq (Avsola), Infliximab-dyyb (Inflectra), Infliximab-qbtx (Ixifi)
• Ixekizumab (Taltz)
• Rituximab (Rituxan)
• Sarilumab (Kevzara)
• Secukinumab (Cosentyx)
• Tocilizumab (Actemra)
• Ustekinumab (Stelara)

1.2 Thuốc giảm đau

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc giảm đau, chẳng hạn như paracetamol hoặc kết hợp paracetamol và codeine (co-codamol) để giảm đau liên quan đến viêm khớp dạng thấp. Những loại thuốc này không điều trị tình trạng viêm ở khớp nhưng chúng có thể hữu ích trong việc giảm đau ở một số trường hợp.(3)

1.3 Thuốc ức chế JAK

Thuốc ức chế JAK là một loại thuốc dành cho người lớn bị viêm khớp dạng thấp từ trung bình đến nặng. Thuốc này làm giảm sự hoạt động quá mức của hệ thống miễn dịch giúp ngăn ngừa tổn thương khớp.(4)

Vì các chất ức chế JAK ức chế một số hoạt động của hệ thống miễn dịch nên chúng có thể khiến bạn dễ mắc các loại bệnh nhiễm trùng khác nhau. Trong các thử nghiệm lâm sàng, một số ít người dùng tofacitinib đã mắc bệnh lao. Bạn cũng có nhiều khả năng mắc các bệnh thông thường do virus, chẳng hạn như herpes zoster (bệnh zona), khi dùng thuốc ức chế JAK. Nhưng thuốc có hiệu lực ngắn, có nghĩa là nếu bạn ngừng dùng thuốc, cơ thể sẽ sớm khôi phục được toàn bộ khả năng chống nhiễm trùng.

1.4 Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)

Thuốc chống viêm không steroid thường được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp.(5) Chúng giúp kiểm soát cơn đau mãn tính, viêm và sưng đặc trưng của bệnh này. Một số loại thuốc chống viêm không steroid bao gồm:

• Aspirin (Bufferin, Bayer)
• Celecoxib (Celebrex)
• Diclofenac (Cataflam, Voltaren)
• Diflunisal (Dolobid)
• Etodolac (Lodine)
• Fenoprofen (Nalfon)
• Ibuprofen (Advil, Motrin)
• Indomethacin (Indocin)
• Ketoprofen (Oruvail, Orudis)
• Ketorolac (Toradol)
• Meloxicam (Mobic)
• Nabumeton (Relafen)
• Naproxen (Aleve, Anaprox, Naprelan, Naprosyn)
• Oxaprozin (Daypro)
• Piroxicam (Feldene)
• Salsalat (Amigesic)
• Sulindac (Clinoril)
• Tolmetin (Tolectin)

1.5 Thuốc Steroid

Steroid là loại thuốc mạnh có thể giúp giảm đau, cứng khớp và viêm. Chúng gồm có các dạng:

• Viên uống (ví dụ: prednisolone)
• Tiêm trực tiếp vào khớp đau
• Tiêm vào cơ

Steroid thường được sử dụng để giảm đau tức thời. Thuốc này thường chỉ được dùng trong thời gian ngắn vì sử dụng lâu dài có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, chẳng hạn như tăng cân, loãng xương, dễ bầm tím, yếu cơ, làm mỏng da.(6)

2. Tập các bài tập tốt cho người viêm khớp

Các bài tập kéo giãn giúp tăng cường phạm vi chuyển động của khớp và giảm căng cứng cơ. Một số bài tập kéo giãn tốt cho người viêm khớp bao gồm:

• Kéo giãn cổ: Đứng thẳng, hai tay để hai bên hông. Nghiêng đầu sang trái, giữ nguyên trong 30 giây. Sau đó, nghiêng đầu sang phải và giữ nguyên trong 30 giây.

• Kéo giãn vai: Đứng thẳng, hai tay để hai bên hông. Nâng tay phải lên cao qua đầu, giữ nguyên trong 30 giây. Sau đó, hạ tay xuống và lặp lại với tay trái.

• Kéo giãn hông: Ngồi trên sàn, hai chân duỗi thẳng trước mặt. Gập người về phía trước, đưa tay chạm vào các ngón chân. Giữ nguyên trong 30 giây.

3. Tập vật lý trị liệu chữa viêm khớp dạng thấp

Tập vật lý trị liệu là một phương pháp điều trị không dùng thuốc, sử dụng các bài tập vận động, tác động vật lý để giúp phục hồi chức năng của cơ thể, giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Vật lý trị liệu là một phương pháp điều trị không xâm lấn có thể giúp cải thiện các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp. Các bài tập vật lý trị liệu có tác dụng:

• Giảm đau: Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp giảm đau bằng cách tăng cường lưu thông máu đến các khớp, giảm viêm và co cứng cơ.
• Duy trì và cải thiện khả năng vận động khớp: Viêm khớp dạng thấp có thể gây cứng khớp, hạn chế khả năng vận động của khớp. Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện vận động khớp giúp người bệnh dễ dàng thực hiện các hoạt động hàng ngày.
• Cải thiện khả năng thăng bằng: Viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến khả năng thăng bằng của người bệnh. Các bài tập vật lý trị liệu có thể cải thiện khả năng thăng bằng, giúp người bệnh đi lại và thực hiện các hoạt động hàng ngày an toàn hơn.

Có một số bài tập vật lý trị liệu cụ thể có thể được sử dụng để tập trung vào các khớp cụ thể bị ảnh hưởng bởi viêm khớp dạng thấp như:

• Các bài tập cho bàn tay và cổ tay có thể giúp cải thiện khả năng cầm nắm và sử dụng các dụng cụ.
• Các bài tập cho đầu gối có thể giúp cải thiện khả năng đi lại và leo cầu thang.
• Các bài tập cho hông có thể giúp cải thiện khả năng đứng lên và ngồi xuống.

4. Sử dụng thiết bị hỗ trợ

Có rất nhiều thiết bị hỗ trợ cho người bị viêm khớp dạng thấp. Các thiết bị này có thể giúp giảm đau, sưng và cứng khớp, cải thiện khả năng vận động và giúp người bệnh duy trì lối sống độc lập.

Dưới đây là một số thiết bị hỗ trợ phổ biến cho người bị viêm khớp dạng thấp:

• Nẹp giúp cố định và giảm áp lực lên khớp. Nẹp có thể được sử dụng để hỗ trợ cổ tay, bàn tay, khuỷu tay, vai, đầu gối, mắt cá chân và bàn chân.
• Giày chỉnh hình và miếng lót giày có thể giúp hỗ trợ vòm chân và giảm áp lực lên khớp chân. Giày chỉnh hình có thể được thiết kế riêng để phù hợp với nhu cầu cụ thể của từng cá nhân.
• Gậy và nạng có thể giúp giảm trọng lượng lên khớp và giúp người bệnh đi lại dễ dàng hơn.

• Thiết bị trợ giúp sinh hoạt hàng ngày, chẳng hạn như dụng cụ mở nắp chai, dụng cụ kéo và kẹp có thể giúp người bệnh thực hiện các hoạt động hàng ngày dễ dàng hơn.

Các thiết bị hỗ trợ cho người bị viêm khớp dạng thấp có thể được tìm thấy tại các cửa hàng y tế. Khi lựa chọn thiết bị hỗ trợ, điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để đảm bảo rằng thiết bị phù hợp và hiệu quả.

5. Liệu pháp bổ sung

Liệu pháp bổ sung điều trị viêm khớp dạng thấp là các phương pháp điều trị không sử dụng thuốc được sử dụng kết hợp với thuốc điều trị chính để giúp giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Người bị viêm khớp dạng thấp có thể thử một số liệu pháp bổ sung như sau:

• Massage giúp giảm đau, cải thiện lưu thông máu và giảm căng thẳng.
• Yoga là một môn thể thao kết hợp các tư thế, bài tập thở và thiền. Yoga giúp tăng cường sức mạnh và sức bền của cơ, cải thiện phạm vi chuyển động của khớp và giảm căng thẳng.
• Thiền giúp giải tỏa căng thẳng, cải thiện chất lượng cuộc sống.

6. Điều trị bằng phẫu thuật

Phẫu thuật thường là phương pháp điều trị cuối cùng cho bệnh viêm khớp dạng thấp và chỉ nên được xem xét khi các phương pháp khác không hiệu quả.

• Phẫu thuật khớp gối toàn phần: Phẫu thuật thay khớp gối toàn phần còn được gọi là thay khớp gối. Nó được thực hiện dưới hình thức gây mê toàn thân và có thể kéo dài vài giờ.
• Phẫu thuật khớp háng toàn phần: Phẫu thuật thay khớp háng toàn phần (thay khớp háng) được thực hiện tương tự như thay khớp gối toàn phần.
• Phẫu thuật cắt bao hoạt dịch. Đây là phẫu thuật trong đó một phần hoặc toàn bộ màng hoạt dịch (mô mềm ở khớp) được loại bỏ. Lớp màng này có nhiệm vụ dưỡng ẩm và bôi trơn khớp. Đôi khi những người bị viêm khớp dạng thấp có thể bị viêm màng hoạt dịch dẫn đến sưng và đau khớp.
• Phẫu thuật chuyển gân: Đôi khi, bệnh viêm khớp dạng thấp không được điều trị lâu dài có thể dẫn đến chấn thương cơ. Trong một số trường hợp, đặc biệt là ở tay, phẫu thuật chuyển gân có thể là một lựa chọn. Trong phẫu thuật này, gân hoạt động được chuyển đến vị trí của cơ hoặc gân bị tổn thương. Tùy thuộc vào vị trí của vết thương, phẫu thuật này có thể được thực hiện dưới hình thức gây mê nhẹ hoặc gây mê toàn thân.

Trong những cách điều trị viêm khớp dạng thấp, việc uống thuốc giảm đau là một cách phổ biến để xoa dịu tức thời những cơn đau do viêm khớp gây ra. Tuy nhiên, thuốc giảm đau chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn, không thể tác động đến cơ chế bệnh sinh. Vì thế, bạn cần bổ sung những tinh chất thiên nhiên giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị viêm khớp. Trong đó, Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate,… là những tinh chất quý giúp hỗ trợ kiểm soát tiến trình viêm, tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn, góp phần phục hồi tổn thương, bảo vệ khớp hiệu quả và tránh biến chứng nguy hiểm.

Cần lưu ý gì khi chữa trị bệnh viêm khớp dạng thấp

Hãy cùng Eco Pharma tìm hiểu một số lưu ý về cách điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp sau đây:

1. Thăm khám, theo dõi tiến triển của bệnh thường xuyên

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, việc điều trị sớm có thể giúp kiểm soát được các triệu chứng, ngăn ngừa sự tổn thương khớp và cải thiện hiệu quả chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc thăm khám, theo dõi bệnh viêm khớp dạng thấp thường xuyên là rất quan trọng vì:

• Để chẩn đoán và điều trị sớm: Viêm khớp dạng thấp thường khó phát hiện vì các triệu chứng ban đầu thường mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Thăm khám, theo dõi thường xuyên sẽ giúp bác sĩ phát hiện sớm bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
• Để đánh giá hiệu quả điều trị: Việc điều trị viêm khớp dạng thấp thường kéo dài nhiều năm. Thăm khám, theo dõi thường xuyên sẽ giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị, kịp thời điều chỉnh phác đồ nếu cần thiết.
• Để phát hiện và điều trị các biến chứng: Viêm khớp dạng thấp có thể gây ra nhiều biến chứng.

2. Uống thuốc đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ

Để thuốc phát huy hiệu quả tối đa, người bị viêm khớp dạng thấp cần uống thuốc đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. Dưới đây là một số lý do quan trọng cần uống thuốc đúng liều lượng:

• Để kiểm soát triệu chứng: Thuốc có thể giúp giảm đau, sưng, cứng khớp, cải thiện chức năng khớp và ngăn ngừa tổn thương khớp vĩnh viễn.
• Để ngăn ngừa tái phát bệnh: Viêm khớp dạng thấp là một bệnh mãn tính có thể tái phát nếu không được điều trị đúng cách. Việc uống thuốc đúng liều lượng giúp ngăn ngừa bệnh tái phát.
• Để giảm nguy cơ tác dụng phụ: Uống thuốc quá liều có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

3. Tránh tự ý sử dụng các phương pháp dân gian không có bằng chứng khoa học

Các phương pháp dân gian không có bằng chứng khoa học thường không có tác dụng điều trị viêm khớp dạng thấp. Thậm chí, một số phương pháp có thể gây ra các tác dụng phụ, ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh.

• Các phương pháp dân gian không có bằng chứng khoa học thường dựa trên kinh nghiệm truyền miệng hoặc tin đồn. Hiệu quả của các phương pháp này chưa được kiểm chứng qua các nghiên cứu khoa học, do đó không thể đảm bảo rằng chúng có tác dụng điều trị viêm khớp dạng thấp.
• Một số phương pháp dân gian có thể gây ra các tác dụng phụ, chẳng hạn như dị ứng, ngộ độc, hoặc tương tác với các thuốc đang sử dụng.
• Khi tự ý điều trị bằng các phương pháp dân gian, điều trị viêm khớp dạng thấp bằng đông y, người bệnh có thể trì hoãn việc điều trị y tế khiến bệnh tiến triển nặng hơn và khó điều trị hơn.

Để điều trị viêm khớp dạng thấp hiệu quả, người bệnh cần được thăm khám và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa. Bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh của từng người để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, bao gồm các loại thuốc và phương pháp vật lý trị liệu.

4. Bổ sung chế độ dinh dưỡng phù hợp cho cơ thể

Thực phẩm giàu omega-3, loại axit béo này có đặc tính chống viêm có thể giúp giảm đau và cứng khớp ở người bị viêm khớp dạng thấp. Các nguồn thực phẩm giàu omega-3 bao gồm cá hồi, cá trích, cá thu, cá ngừ, hạt lanh, hạt chia, quả óc chó,…

Các loại rau củ quả giàu chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại do viêm. Các nguồn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa bao gồm cải xoăn, bông cải xanh, dâu tây, việt quất, cam,…

Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất cần thiết. Chúng cũng có thể giúp giảm viêm.

Các loại sữa ít béo cung cấp canxi, vitamin D và protein. Những chất này cần thiết cho sức khỏe xương khớp.

• Xem thêm: Bệnh viêm khớp dạng thấp nên ăn gì kiêng gì?

5. Chọn lựa các bài tập thể dục, chơi thể thao phù hợp

Người bị viêm khớp dạng thấp cần lựa chọn các bài tập thể dục, chơi thể thao phù hợp với tình trạng bệnh của mình. Các bài tập quá nặng hoặc quá nhẹ đều có thể gây hại cho khớp.

Dưới đây là một số lưu ý khi lựa chọn các bài tập thể dục, chơi thể thao cho người bị viêm khớp dạng thấp:

• Bắt đầu từ từ và tăng dần cường độ tập luyện: Người bị viêm khớp dạng thấp cần bắt đầu từ từ và tăng dần cường độ tập luyện theo thời gian. Điều này sẽ giúp cơ thể thích nghi với các bài tập và giảm nguy cơ chấn thương.
• Lắng nghe cơ thể: Người bị viêm khớp dạng thấp cần lắng nghe cơ thể và dừng tập luyện ngay khi cảm thấy đau hoặc khó chịu.
• Nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu: Bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu có thể giúp người bị viêm khớp dạng thấp lựa chọn các bài tập thể dục, chơi thể thao phù hợp và an toàn.

• Bài liên quan: Viêm khớp dạng thấp có di truyền không?

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh mãn tính. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học hiện đại, có nhiều cách điều trị viêm khớp dạng thấp giúp kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa tổn thương khớp thêm. Để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ và kết hợp các phương pháp điều trị một cách hợp lý. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần thay đổi lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống hợp lý, tập thể dục thường xuyên, nghỉ ngơi đầy đủ.