Các nhà huyết học đã tạo ra thuật ngữ huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) vào những năm 1970 để mô tả huyết tương có số lượng tiểu cầu cao hơn máu ngoại vi. Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu về ứng dụng của công nghệ PRP đối với lĩnh vực thẩm mỹ và chăm sóc sức khỏe trong bài viết sau đây. [1]
Huyết tương giàu tiểu cầu là máu chứa nhiều tiểu cầu hơn bình thường. Khi điều trị bằng huyết tương giàu tiểu cầu, bác sĩ sẽ lấy mẫu máu của người bệnh đưa vào một thiết bị gọi là máy ly tâm. Máy này quay rất nhanh để tách các thành phần khác của máu ra khỏi tiểu cầu và cô đặc chúng trong huyết tương.
Huyết tương là một chất lỏng của máu, còn tiểu cầu là một loại tế bào máu đóng vai trò quan trọng trong quá trình chữa lành khắp cơ thể. Cơ chế đằng sau việc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Tuy nhiên, sự tăng nồng độ của các yếu tố tăng trưởng trong huyết tương giàu tiểu cầu có thể kích thích hoặc đẩy nhanh quá trình chữa lành, rút ngắn thời gian chữa lành vết thương, giảm đau và thậm chí thúc đẩy mọc tóc.
Một ưu điểm chính của việc tiêm PRP là làm giảm việc phải thuốc chống viêm không kê đơn. Trên thực tế, sử dụng thuốc chống viêm thường phải dừng lại tại thời điểm điều trị PRP. Đây cũng là phương pháp an toàn vì huyết tương được lấy từ chính máu của người thực hiện (máu tự thân), hạn chế tối thiểu rủi ro, dị ứng có thể xảy ra.
Phương pháp này có nhược điểm ở chi phí khá cao. Để thực hiện PRP, người bệnh phải đến cơ sở y tế nhiều lần để lấy mẫu máu và thực hiện các thủ tục khác. PRP chỉ hoạt động như một phương pháp điều trị bổ sung, cần các phương pháp khác để loại bỏ vấn đề gốc rễ gây bệnh. Ngoài PRP, còn có huyết tương giàu tiểu cầu PRF, là thế hệ tiểu cầu cô đặc tiếp theo của PRP và đang được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực y học.
Phương pháp PRP huyết tương giàu tiểu cầu có tác dụng tốt trong điều trị một số bệnh lý, đặc biệt là cơ xương khớp. PRP cũng là công nghệ mang lại hiệu quả cao trong lĩnh vực thẩm mỹ và nha khoa hiện nay.
Phương pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu có hiệu quả trong điều trị thoái hóa khớp, viêm gân và chấn thương trong thể thao.
Tiêm PRP là phương pháp điều trị mới để kiểm soát cơn đau liên quan đến viêm xương khớp, thoái hóa khớp. Một nghiên cứu năm 2021 gồm 118 người tham gia phát hiện ra rằng sau trung bình 51,7 tháng theo dõi, PRP giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp gối.
Trong thẩm mỹ, PRP giúp điều trị rụng tóc, kích thích mọc tóc, làm trẻ hóa da và điều trị sẹo.
Hầu hết các nghiên cứu về PRP cho tình trạng rụng tóc đều tập trung vào việc sử dụng nó để điều trị chứng rụng tóc androgenetic (AGA), còn được gọi là hói đầu liên quan đến hormone, một tình trạng có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Ở nam giới mắc AGA, rụng tóc thường xảy ra ở đỉnh đầu và phía trước đầu. Ở phụ nữ, tình trạng tóc mỏng xảy ra ở đỉnh đầu. Bằng chứng cho thấy PRP có thể hoạt động tốt nhất khi kết hợp với các phương pháp điều trị khác cho AGA, chẳng hạn như minoxidil (Rogaine) hoặc finasteride uống (Propecia), đây là một loại thuốc kháng androgen. [2]
Không có đủ bằng chứng để đưa ra kết luận về hiệu quả của PRP đối với các loại rụng tóc khác như rụng tóc telogen (rụng tóc liên quan đến căng thẳng), rụng tóc từng vùng (rụng tóc không sẹo liên quan đến bệnh tự miễn) hoặc các dạng rụng tóc có sẹo.
Ngoài ra, để tóc giảm rụng, mọc nhanh, chắc khỏe, cần có giải pháp tác động sâu vào tế bào mầm tóc. Đây được xem là “hạt giống” quyết định sức khỏe của mỗi sợi tóc. Nam giới cần bổ sung tinh chất Cynatine®, Eurycoma Longifolia, Saw Palmetto, American Ginseng,… hỗ trợ cân bằng thần kinh nội tiết tố nam, giúp tóc chắc khỏe, ngăn ngừa hói đầu. Nữ giới cần bổ sung tinh chất Cynatine®, Black Cohosh, Horsetail, Pumpkin Seed,… hỗ trợ cân thần kinh nội tiết nữ, giảm rụng, kích thích nhanh mọc tóc mới chắc khỏe và dày mượt.
Huyết tương giàu tiểu cầu được công nhận là liệu pháp an toàn và hiệu quả để tái tạo và trẻ hóa làn da. Phân tích cho thấy phương pháp này giúp cải thiện đáng kể nhiều thông số trên khuôn mặt sau một đến 3 buổi. Những cải thiện được ghi nhận ở kích thước lỗ chân lông, kết cấu, giảm nếp nhăn, đốm sắc tố, mật độ collagen, mức axit hyaluronic và khả năng bảo vệ chống lại tác hại của tia cực tím. [3]
Sẹo là một quá trình tự nhiên diễn ra khi vết thương lành lại. Nếu tổn thương sâu hơn 5 mm hoặc mất hơn 3 – 4 tuần để phục hồi, quá trình chữa lành có khả năng để lại sẹo. Bác sĩ có thể cải thiện tình trạng sẹo do chấn thương bằng cách kết hợp PRP vào các quy trình điều trị sẹo. PRP có thể giúp tái tạo các cấu trúc bằng cách tăng mức protein hoạt tính sinh học, được gọi là các yếu tố tăng trưởng, trong các mô bị tổn thương. [4]
Trong nha khoa, PRP được ứng dụng trong cấy ghép implant và điều trị viêm nha chu.
PRP rất hữu ích trong thủ thuật cấy ghép răng giả (răng implant), bao gồm ghép xương hàm để phục hồi khối lượng xương đã mất, tăng cường xương ổ răng và ghép xoang cũng như việc cấy ghép răng thực tế. Sau khi ghép xương, PRP có thể giúp tái tạo xương mới đồng thời giúp vết mổ lành lại. Sau khi cấy ghép, PRP giúp các mô mềm nhanh chóng lành lại xung quanh implant đồng thời hỗ trợ quá trình tích hợp xương. [5]
Điều trị PRP cho người bệnh nha chu giúp tăng cường mô nướu và ngăn ngừa sự phát triển của viêm nha chu, từ đó giúp ngăn ngừa tình trạng răng lung lay và mất răng. Liệu pháp PRP rất hiệu quả trong điều trị viêm nha chu. [6]
PRP còn có nhiều ứng dụng khác trong chữa lành sau phẫu thuật, phục hồi chức năng thần kinh,…
PRP có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực y học tái tạo. Phương pháp này hỗ trợ chuyển quá trình chữa lành từ mãn tính sang cấp tính, thúc đẩy quá trình tái tạo ở vết thương do chấn thương và phẫu thuật. Vết thương cấp tính là vết thương do phẫu thuật hoặc chấn thương thường lành trong vòng ba tuần. Vết thương mãn tính khó lành, đặc trưng bởi phản ứng viêm kéo dài, nhiễm trùng dai dẳng.
Bác sĩ sử dụng PRP để đẩy nhanh quá trình chữa lành sau phẫu thuật hàm hoặc phẫu thuật thẩm mỹ. Hiện nay, tiêm PRP sau phẫu thuật đã được mở rộng để giúp chữa lành cơ, gân và dây chằng, vì các thủ thuật trên các mô này có thời gian phục hồi rất lâu.
PRP có khả năng sửa chữa thần kinh và giảm đau, đã được nghiên cứu và áp dụng cho dây thần kinh mặt, dây thần kinh hông và dây thần kinh trung ương. Điều này cho thấy liệu pháp tiêm PRP có tác dụng tích cực đến việc phục hồi thần kinh. Phương pháp này có giá trị lâm sàng cao và có tiềm năng ứng dụng trong việc phục hồi thần kinh.
Thuốc nhỏ mắt huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là một lựa chọn khi liệu pháp thông thường không giải quyết được bệnh khô mắt. Thành phần sinh học của PRP và nước mắt tự nhiên là tương tự nhau. Ngoài ra, liệu pháp PRP cung cấp một số yếu tố tăng trưởng, vitamin và cytokine thiết yếu có thể tạo điều kiện phục hồi biểu mô giác mạc và kết mạc bị tổn thương. [7]
Ở mỗi lĩnh vực, PRP có thể có quy trình khác nhau nhưng nhìn chung đều cần trải qua 2 bước:
Khi ứng dụng vào lĩnh vực điều trị hoặc làm đẹp cụ thể, PRP sẽ được thực hiện khác nhau. Ví dụ như trong quy trình trị liệu rụng tóc, sau khi trải qua 2 bước trên, huyết tương giàu tiểu cầu được rút vào ống tiêm rồi tiêm vào các vùng da đầu cần tăng trưởng tóc.
Theo đánh giá năm 2022, không có sự đồng thuận về tần suất và thời gian điều trị PRP cho tình trạng rụng tóc. Phần quan trọng nhất của PRP là số lượng tiểu cầu. Theo nghiên cứu năm 2021, nồng độ tiểu cầu cao hơn trong PRP có tác động rõ rệt hơn đến mật độ tóc, đường kính nang tóc và mật độ tóc. [8] [9]
Bạn cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín, có dịch vụ tiêm PRP chất lượng và tìm hiểu kỹ về những tác dụng phụ có thể xảy ra.
Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín để tiêm PRP là điều cần thiết để đảm bảo chất lượng dịch vụ như quy trình vô trùng, máy móc hiện đại, chẩn đoán chính xác, giảm thiểu rủi ro, tối ưu hóa liệu trình và được giải đáp những thắc mắc một cách tận tình, rõ ràng và cụ thể.
Mặc dù được đánh giá an toàn và hiệu quả, PRP vẫn có một số tác dụng phụ hiếm gặp bao gồm chảy máu, tổn thương mô, nhiễm trùng. Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín là điều cần thiết để hạn chế đến mức thấp nhất những tác dụng phụ không mong muốn này và được xử lý đúng cách nếu chúng xảy ra.
Sau đây là một số thắc mắc thường gặp về phương pháp huyết tương giàu tiểu cầu:
Việc tiêm PRP thường không gây đau đớn nhiều. Cảm giác đau sau khi tiêm PRP có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí tiêm, cơ địa của từng người, chăm sóc sau khi tiêm,… Nhìn chung, đây là phương pháp an toàn, hiệu quả, ít đau khi được thực hiện bởi bác sĩ chuyên môn.
Chi phí cho một lần tiêm PRP khoảng 6.000.000/1 mũi. Mức phí thay đổi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như từng cơ sở y tế, bộ dụng cụ cần chuẩn bị, tình trạng sức khỏe của người bệnh, chương trình ưu đãi,…
Sau một mũi tiêm PRP hoặc liệu trình 3 mũi, người bệnh có thể thấy rõ hiệu quả. Thời gian để nhìn thấy kết quả từ phương pháp tiêm PRP có thể khác nhau đối với từng cá nhân và từng loại điều trị cụ thể. Thông thường, kết quả của PRP không thể nhìn thấy ngay lập tức, cần một thời gian để quá trình tái tạo và chữa lành diễn ra.
Mặc dù tiêm PRP là phương pháp hiện đại, có tính an toàn cao, được sử dụng nhiều trong trị liệu và làm đẹp nhưng một số tác dụng phụ vẫn có thể xảy ra. Vì vậy bạn không nên tiêm quá nhiều lần, cần tuân thủ đúng liệu trình và số mũi tiêm được chỉ định từ bác sĩ.
Đối với những ưu điểm vượt trội, huyết tương giàu tiểu cầu đang được ứng dụng rộng rãi trong y học. Tuy nhiên, việc sử dụng PRP cần được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn và tại các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Trong quá trình điều trị bằng PRP, người bệnh cần kết hợp ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi đầy đủ, tập luyện thể dục, giảm stress; Có thể cần kiêng một số thực phẩm có thể gây dị ứng, tránh uống rượu bia. Nên thông báo cho bác sĩ ngay nếu có các triệu chứng bất thường sau khi tiêm PRP.
