Những vấn đề về giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai, nhưng phụ nữ có nhiều khả năng bị mất ngủ hơn nam giới. Giấc ngủ kém có thể làm bạn buồn ngủ ban ngày và góp phần gây ra một loạt tình trạng ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Vậy mất ngủ ở phụ nữ do nguyên nhân gì? Cách điều trị mất ngủ ở phụ nữ như thế nào?
Phụ nữ thường gặp tình trạng mất ngủ hơn nam giới do sự kết hợp của những điểm khác biệt về hormone và tình trạng sức khỏe thường gặp ở phụ nữ. Tỷ lệ này là khoảng 1 trong 4 phụ nữ bị mất ngủ, so với 1 trong 5 nam giới. (1)
Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ có xu hướng mất nhiều thời gian hơn để chìm vào giấc ngủ, ngủ trong thời gian ngắn hơn và cảm thấy mệt mỏi hơn khi thức dậy so với nam giới. Phụ nữ thường có nhiều hơn một triệu chứng mất ngủ, chẳng hạn như khó ngủ và thức giấc quá sớm vào buổi sáng. Trong khi đàn ông có xu hướng chỉ gặp một triệu chứng.
Có nhiều nguyên nhân mất ngủ ở phụ nữ như thay đổi nội tiết tố, căng thẳng, trầm cảm và ảnh hưởng từ các bệnh lý.
Hầu hết phụ nữ cần ngủ ít nhất 7 giờ vào ban đêm để cảm thấy được nghỉ ngơi, nhưng một số vấn đề liên quan đến hormone có thể gây cản trở, chẳng hạn như:
Những vấn đề về giấc ngủ thường xảy ra trong những ngày trước kỳ kinh. Đây là lúc nồng độ progesterone giảm xuống và các dấu hiệu của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) xuất hiện. Phụ nữ thậm chí còn có nhiều khả năng gặp khó khăn với giấc ngủ hơn nếu mắc chứng rối loạn tâm trạng tiền kinh nguyệt (PMDD), một loại PMS nghiêm trọng hơn. Vì thế, nữ giới nên tập thể dục vào những ngày trước kỳ kinh để dễ đi vào giấc ngủ hơn.
Xem thêm: Mất ngủ trước kỳ kinh nguyệt nên làm gì
Nội tiết tố của nữ giới thay đổi liên tục trong ba tháng đầu của thai kỳ. Phụ nữ có thể cảm thấy buồn ngủ hơn và ngủ nhiều hơn, đây là điều bình thường trong thời điểm này. Đến giai đoạn cuối của thai kỳ (tuần 29 đến 40 hoặc tháng 7, 8 và 9 của thai kỳ) nồng độ estrogen, progesterone sẽ dịu xuống và có nhiều sự khó chịu về thể chất. Chính sự khó chịu này có thể khiến bạn mất ngủ khi mang thai. Bạn có thể phải đi tiểu thường xuyên hơn, chân bồn chồn, hoặc chỉ cảm thấy quá khó chịu để có thể ngủ ngon.
Trong vòng 24 giờ đầu sau khi sinh, nồng độ estrogen và progesterone giảm nhanh chóng, trở lại ở mức trước khi mang thai. Những ảnh hưởng về thể chất và tinh thần trong thời kỳ hậu sản này có thể gây khó ngủ hoặc buồn ngủ ban ngày.
Các vấn đề về giấc ngủ cũng tiếp tục xuất hiện sau khi sinh con. Thức dậy thường xuyên để cho bú hoặc chăm sóc trẻ sơ sinh, sự thay đổi nội tiết tố, trầm cảm sau sinh, những điều chỉnh về thể chất và tinh thần sau khi mang thai là một trong những yếu tố gây ra mất ngủ sau sinh. Nói chung, phải mất từ ba đến sáu tháng để giấc ngủ của một người trở lại bình thường sau khi sinh con, mặc dù điều này có thể bị ảnh hưởng bởi thói quen ngủ của trẻ sơ sinh. (2)
Phụ nữ không thể kiểm soát sự thay đổi hormone của mình khi mang thai, nhưng bạn có thể thử dùng gối bà bầu để ôm bụng giúp ngủ ngon. Bạn nên kê cao đầu khi ngủ nếu ngáy hoặc gặp phải tình trạng trào ngược. Những cách này có thể giúp bạn cải thiện phần nào tình trạng mất ngủ của mình.
Hầu hết phụ nữ đều trải qua thời kỳ mãn kinh, khi họ ngừng kinh nguyệt vào đầu những năm 50 tuổi. Tiền mãn kinh là thời điểm cơ thể bắt đầu chuyển sang thời kỳ mãn kinh. Tình trạng này có thể bắt đầu sớm nhất là ở độ tuổi 30 nhưng nó thường xảy ra ở độ tuổi 40. Cả tiền mãn kinh và mãn kinh đều liên quan đến sự thay đổi lớn về estrogen và progesterone. Những thay đổi nội tiết tố này gây ra đổ mồ hôi ban đêm và bốc hỏa, có thể khiến bị mất ngủ tiền mãn kinh.
Bạn cũng có thể ưu tiên đậu nành trong chế độ ăn uống. Đậu nành có thành phần “bắt chước” tác dụng của estrogen. Các loại thực phẩm cay nên được hạn chế, vì có thể gây ra các cơn bốc hỏa và mặc quần áo nhẹ, thoáng khí để ngủ.
Xem thêm: Mất ngủ do rối loạn nội tiết tố phải làm sao
Căng thẳng trầm cảm là nguyên nhân mất ngủ ở phụ nữ. Phụ nữ có nhiều khả năng gặp phải các triệu chứng trầm cảm hơn nam giới, khó ngủ là một trong những triệu chứng đó. Mặt khác nếu bị mất ngủ, bạn có nguy cơ bị trầm cảm cao gấp 10 lần và khả năng lo lắng cao gấp 17 lần. Trên hết, những tình trạng này có thể làm cho chứng mất ngủ trở nên tồi tệ hơn.
Bệnh lý cũng là một nguyên nhân mất ngủ ở phụ nữ. Nữ giới có nhiều khả năng mắc một số tình trạng sức khỏe nhất định khiến giấc ngủ trở nên khó khăn. Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu một số bệnh lý có thể khiến nữ giới mất ngủ sau đây:
Mất ngủ là một trong những nguyên nhân khiến làn da của bạn nhanh chóng xuất hiện các dấu hiệu lão hóa, cụ thể như sau:
Ngủ đủ có vai trò rất quan trọng để giúp làn da khỏe mạnh. Nếu không có giấc ngủ đều đặn và chất lượng, nữ giới sẽ nhận thấy sự gia tăng các nếp nhăn, độ đàn hồi trên da giảm. Nói một cách đơn giản, phụ nữ trông già hơn so với tuổi thật vì thiếu ngủ làm suy yếu khả năng tự phục hồi và trẻ hóa của da.
Trong tám giờ ngủ, cơ thể trải qua ba giai đoạn riêng biệt góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể và hỗ trợ quá trình phục hồi làn da:
Vì thế, mất ngủ ở phụ nữ sẽ dẫn đến những vấn đề như:
Mất ngủ tạo ra sự mất cân bằng hormone trong cơ thể, thúc đẩy việc ăn nhiều và tăng cân. Leptin và ghrelin là những hormone điều chỉnh sự thèm ăn, khi bạn không ngủ đủ giấc, việc sản xuất những hormone này sẽ bị thay đổi theo hướng tạo ra cảm giác đói nhiều hơn. Thiếu ngủ có liên quan đến sự thiếu hụt hormone tăng trưởng và nồng độ cortisol tăng cao, cả hai đều có liên quan đến béo phì. Ngoài ra, ngủ không đủ giấc có thể làm giảm quá trình chuyển hóa thức ăn của cơ thể. (3)
Người bị mất ngủ có xu hướng lựa chọn thực phẩm có hàm lượng calo cao hơn. Lượng calo tiêu thụ vào đêm khuya làm tăng nguy cơ tăng cân. Hơn nữa, người không ngủ đủ giấc sẽ ít tập thể dục hơn vì mất ngủ gây buồn ngủ và mệt mỏi vào ban ngày. Những điều này đều gây ra tình trạng tăng cân.
Việc không ngủ đủ giấc làm mất cân bằng hormone trong cơ thể. Ví dụ, thiếu ngủ làm giảm mức độ hormone tăng trưởng của con người và tăng mức độ cortisol (hormone gây căng thẳng).
Nội tiết tố đóng vai trò lớn trong sự phát triển của tóc. Nồng độ cortisol tăng lên có thể ức chế các nang tóc phát triển các sợi tóc khỏe mạnh, trong khi insulin ảnh hưởng đến việc lưu trữ các chất dinh dưỡng đóng vai trò trong sự phát triển của tóc. Đảm bảo bạn ngủ đủ giấc là điều quan trọng để duy trì sự cân bằng nội tiết tố, từ đó thúc đẩy sự phát triển của tóc khỏe mạnh.
Tham khảo: Cách cải thiện tình trạng mất ngủ rụng tóc
Bạn càng ngủ ít, huyết áp của bạn càng tăng cao. Những người có thời gian ngủ chỉ 6 giờ hoặc ít hơn có thể bị huyết áp tăng cao hơn. Nếu bạn đã bị huyết áp cao, việc không ngủ ngon có thể khiến vấn đề huyết áp của bạn trở nên tệ hơn.
Giấc ngủ giúp cơ thể kiểm soát các loại hormone cần thiết trong việc kiểm soát căng thẳng và trao đổi chất. Theo thời gian, việc thiếu ngủ có thể gây ra sự thay đổi nội tiết tố. Điều này có thể dẫn đến huyết áp cao và các yếu tố nguy cơ khác gây bệnh tim.
Trầm cảm và thiếu ngủ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Phần lớn những người trầm cảm đều gặp các vấn đề về giấc ngủ. Trên thực tế, các bác sĩ có thể ngần ngại đưa ra chẩn đoán trầm cảm nếu người bệnh không bị mất ngủ.
Trầm cảm và vấn đề giấc ngủ có mối quan hệ hai chiều. Điều này có nghĩa là giấc ngủ kém có thể góp phần vào sự phát triển của trầm cảm và trầm cảm khiến một người khó ngủ hơn.
Bệnh tiểu đường và giấc ngủ có mối liên hệ với nhau. Ví dụ, lượng đường trong máu cao (tăng đường huyết) có thể gây khát nước và đi tiểu nhiều hơn. Khi điều này xảy ra ban đêm, giấc ngủ sẽ bị gián đoạn do thường xuyên đi vệ sinh. Một người bị lượng đường trong máu thấp (hạ đường huyết) có thể thức dậy với tâm trạng cáu kỉnh hoặc đổ mồ hôi, đánh trống ngực hoặc lú lẫn.
Ngủ không đủ giấc sẽ phá vỡ sự cân bằng nội tiết tố, làm giảm nồng độ leptin (hormone gây no) và tăng mức ghrelin (hormone đói). Sự gián đoạn nội tiết tố này có thể dẫn đến việc ăn quá nhiều, có thể làm tăng lượng đường trong máu.
Chứng mất ngủ tạm thời xảy ra do lệch múi giờ, du lịch, công tác,… có thể biến mất khi nhịp sống của bạn trở về bình thường. Chứng mất ngủ mãn tính có thể được điều trị bằng liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) và thuốc theo toa.
Nếu chứng mất ngủ là triệu chứng của một bệnh lý khác, bác sĩ có thể điều trị bệnh lý đó. Khi bệnh được điều trị, chứng mất ngủ thứ phát thường tự biến mất. Ví dụ, điều trị mất ngủ ở phụ nữ nếu có các triệu chứng mãn kinh, chẳng hạn như bốc hỏa, khiến bạn tỉnh táo, bác sĩ có thể thử điều trị các cơn bốc hỏa của bạn trước tiên.
Ngoài các vấn đề bệnh lý, mất ngủ ở phụ nữ có thể phát sinh bởi các gốc tự do gây hại. Đây là một trong những nguyên nhân mấu chốt gây ra tình trạng mất ngủ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Sự sản sinh quá mức của gốc tự do, gây hại tế bào não và làm tổn thương mạch máu dẫn đến hình thành các mảng xơ vữa, làm hẹp các động mạch, giảm lưu lượng máu và oxy đến não, gây ra mất ngủ và khó ngủ.
Xem thêm: 14 cách chữa mất ngủ vô cùng hiệu quả ngay tại nhà
Để cải thiện tình trạng này, bạn nên bổ sung dưỡng chất có tác dụng kiểm soát gốc tự do, cải thiện tuần hoàn máu não và cung cấp dưỡng chất đến não. Trong đó, các tinh chất chiết xuất từ quả việt quất (Blueberry) và lá bạch quả (Ginkgo Biloba) làm rất tốt điều này. Anthocyanin và Pterostilbene là 2 hoạt chất sinh học có trong Blueberry, có thể vượt qua hàng rào máu não và trung hòa gốc tự do, bảo vệ tế bào thần kinh, từ đó hỗ trợ cải thiện mất ngủ một cách hiệu quả.
Mất ngủ ở phụ nữ là một vấn đề sức khỏe phổ biến, có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Để cải thiện giấc ngủ, phụ nữ cần thay đổi lối sống, tránh các chất kích thích và sử dụng thuốc ngủ khi cần thiết. Nếu mất ngủ kéo dài, cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
