Khi bị men gan tăng cao cần phải điều chỉnh lại chế độ ăn uống để hỗ trợ chức năng gan. Khoai lang rất phổ biến trong các chế độ ăn kiêng trên thế giới nhưng liệu có tốt cho người bệnh gan? Hãy cùng ECO Pharma đi tìm câu trả lời cho mối băn khoăn khi bị men gan cao có ăn được khoai lang không trong bài viết sau đây.
Người có men gan cao nên ăn khoai lang với lượng lành mạnh. Đây là loại thực phẩm giàu chất xơ có nhiều lợi ích cho gan nếu được tiêu thụ đúng cách. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng khoai lang chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa như anthocyanin và beta-carotene giúp giảm viêm và bảo vệ tế bào gan khỏi các tổn thương do stress oxy hóa.
Anthocyanin có khả năng ức chế quá trình peroxy hóa lipid và giảm stress oxy hóa. Đây là những yếu tố có liên quan đến tổn thương gan và làm tăng men gan. Ngoài ra, beta-carotene cũng được chứng minh có thể chuyển hóa thành vitamin A, giúp duy trì chức năng miễn dịch và hỗ trợ tái tạo mô gan. Với hồ sơ dinh dưỡng đa dạng, khoai lang là lựa chọn lý tưởng cho chế độ ăn hỗ trợ gan và sức khỏe.
Khoai lang còn cung cấp carbohydrate lành mạnh, chất xơ cùng nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu cho sức khỏe. Trong một củ khoai lang cỡ trung bình (khoảng 100g) chứa khoảng 86 kcal, 4.2g đường, 1.6g protein và 3g chất xơ. Ngoài ra, khoai lang còn giàu beta-caroten (tiền chất vitamin A), vitamin B6, vitamin C, kali, mangan và đồng. Đây là những chất có vai trò quan trọng trong việc chống oxy hóa, điều hòa miễn dịch và hỗ trợ chức năng gan.
Khoai lang không chỉ là nguồn tinh bột lành mạnh mà còn chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa có lợi cho gan, đặc biệt với người có men gan tăng cao.
Dưới đây là những lợi ích đáng chú ý:
Khoai lang chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa mạnh, bao gồm beta-carotene, vitamin C và những hợp chất anthocyanin. Các chất này có khả năng bảo vệ tế bào gan khỏi stress oxy hóa và viêm. Đặc biệt, anthocyanin từ khoai lang tím đã được chứng minh có tác dụng giảm đáng kể các chỉ số enzym gan như ALT và AST, đồng thời tăng cường hoạt động của các enzym chống oxy hóa trong gan như superoxide dismutase và catalase. (1)
Khoai lang có chỉ số đường huyết ở mức trung bình (GI= 44-96) vì vậy không làm cho mức đường huyết tăng lên quá nhiều so với các loại tinh bột khác khi nạp vào cơ thể. Ngoài ra, hàm lượng chất xơ trong khoai lang cao, đặc biệt là chất xơ hòa tan cũng sẽ giúp làm chậm quá trình hấp thu glucose vào máu. Điều này sẽ hỗ trợ kiểm soát đường huyết ở mức ổn định.
Chất xơ trong khoai lang rất tốt cho việc cải thiện chức năng tiêu hóa và tăng cường nhu động ruột. Bởi vì chất xơ hòa tan như pectin được lên men trong ruột kết tạo ra các axit béo chuỗi ngắn để nuôi dưỡng lợi khuẩn ruột. Khi cơ thể tiêu hóa tốt sẽ giảm tải áp lực cho gan trong việc xử lý độc tố và chuyển hóa các chất dinh dưỡng, từ đó cải thiện chức năng gan.
Khoai lang có khả năng cải thiện tình trạng stress oxy hóa ở gan thông qua việc tăng hoạt động của các enzyme chống oxy hóa nội sinh như catalase và superoxide dismutase.
Nguồn vitamin A (dưới dạng beta-carotene) dồi dào của loại củ này giúp giảm stress oxy hóa và tổn thương tế bào gan. Theo một nghiên cứu trên Viện Y tế Quốc gia Mỹ năm 2021, carotenoid có tác dụng chống oxy hóa mạnh, góp phần làm giảm tổn thương tế bào gan do gốc tự do và hỗ trợ chức năng gan trong các bệnh lý mãn tính (2). Trong khi đó, nguồn vitamin C, kali, mangan và vitamin B6 của khoai lang cũng là những vi chất cần thiết cho quá trình chống viêm, thải độc và chuyển hóa năng lượng ở gan.
Khoai lang là thực phẩm chứa tinh bột lành mạnh, có thể thay thế các loại tinh bột tinh chế hoặc có chỉ số đường huyết cao khác trong chế độ ăn hàng ngày. Việc sử dụng khoai lang thay thế cho các loại tinh bột kém lành mạnh giúp giảm gánh nặng cho gan và hỗ trợ kiểm soát cân nặng, từ đó có thể cải thiện tình trạng men gan tăng.
Mặc dù khoai lang có nhiều lợi ích đối với sức khỏe, nhưng tiêu thụ quá nhiều có thể gây ra một số vấn đề. Tình trạng này có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi…
Mặc dù khoai lang là thực phẩm nên thêm vào chế độ ăn cho người có men gan tăng cao, nhưng để nhận được lợi ích tốt nhất, bạn hãy chú ý tới một số vấn đề sau:
Người bị men gan cao nên ăn khoai lang với lượng vừa phải, khoảng ½ củ khoai cỡ trung bình (tương đương 75g – 100g) một ngày.
Nếu bạn đang lo lắng về tình trạng men gan tăng, hãy bổ sung hai tinh chất hỗ trợ gan là Wasabia và S.Marianum. Chúng giúp điều hòa hoạt động của tế bào Kupffer trong gan, đồng thời thúc đẩy quá trình thải độc và bảo vệ tế bào gan trước nguy cơ tổn thương, nhờ vậy tăng cường sức khỏe gan và hỗ trợ chống lại các tác nhân gây hại.
Người bệnh gan nói chung nên ăn khoai lang chế biến dưới các dạng lành mạnh như luộc, hấp, nướng, súp thay vì chiên, rán. Nghiên cứu chỉ ra rằng khoai lang hấp giữ được nhiều chất chống oxy hóa và hoạt chất sinh học nhất so với các phương pháp khác (3). Ngoài ra khoai lang luộc có khả năng hạn chế tăng chỉ số đường huyết đột ngột sau ăn, phù hợp với người bị tiểu đường và có men gan tăng.
Người bị men gan tăng cần chế độ ăn uống lành mạnh để hỗ trợ chức năng gan và kiểm soát chỉ số men gan. Kết hợp khoai lang với những loại thực phẩm khác trong thực đơn hàng ngày giúp đạt hiệu quả tốt nhất. Các gợi ý thực đơn với khoai lang dành cho người có tăng men gan sau đây sẽ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và hỗ trợ gan hoạt động hiệu quả.
Ngoài men gan cao có ăn được khoai lang không, nhiều người còn có những thắc mắc khác xung quanh vấn đề này như sau:
Người bệnh men gan cao có thể ăn khoai lang mỗi ngày với lượng vừa phải (khoảng ½ củ/bữa) và kết hợp đa dạng các loại thực phẩm khác. Không nên sử dụng khoai lang để thay thế hoàn toàn các bữa ăn thông thường. Mặc dù khoai lang giàu dinh dưỡng, nhưng cơ thể cần một chế độ ăn đa dạng với nhiều loại thực phẩm lành mạnh để cung cấp đủ protein, vitamin, khoáng chất và chất xơ. Ăn uống cân bằng, kết hợp rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và nguồn đạm chất lượng sẽ giúp hỗ trợ chức năng gan và duy trì sức khỏe toàn diện.
Tuy nhiên, bạn không nên dùng khoai lang để thay thế hoàn toàn các bữa ăn thông thường, vì cơ thể cần được cung cấp đầy đủ và cân đối từ nhiều nhóm thực phẩm khác nhau như ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây, đạm động vật và thực vật. Một chế độ ăn uống đa dạng, lành mạnh sẽ giúp gan hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời hỗ trợ kiểm soát men gan và phòng ngừa các bệnh lý về gan.
Bạn nên chọn khoai lang tím hoặc khoai lang vàng vì chúng chứa nhiều chất chống oxy hóa hơn. Nguồn anthocyanin cao hơn trong khoai lang tím và nguồn beta-carotene cao hơn trong khoai lang vàng giúp tăng cường khả năng bảo vệ gan.
Khoai lang có thể giúp bảo vệ gan, giảm mức enzym gan. Loại củ này không làm tăng men gan, vì vậy thêm vào chế độ ăn uống hàng ngày không chỉ tốt cho việc ổn định men gan mà còn cả việc kiểm soát cân nặng để ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ.
Khoai lang luộc hoặc hấp dễ tiêu hóa vì vậy sẽ tốt hơn cho bữa tối so với các loại chế biến khác. Ngoài hấp, luộc, súp khoai lang và cá béo cũng rất tốt cho bữa ăn này của bạn.
Những người men gan tăng cao không nên ăn khoai lang chiên vì chứa nhiều dầu mỡ và calo, có thể làm tăng gánh nặng cho gan. Ngoài ra, khoai lang lắc phô mai, khoai lang sấy, khoai lang lắc muối cũng không nên tiêu thụ vì chứa các chất không tốt cho chuyển hóa.
Người men gan tăng cao bị tiểu đường có thể ăn khoai lang nhưng cần kiểm soát lượng ăn vào mỗi lần; đồng thời nên kết hợp với các loại thực phẩm giàu protein để ổn định đường huyết. Món khoai lang tốt nhất cho bạn là luộc.
Men gan cao có ăn được khoai lang không? Tóm lại cần ghi nhớ là khoai lang rất tốt cho người bị men gan tăng cao vì vậy nên thêm vào chế độ ăn hàng ngày. Khoai lang luộc, hấp, soup, nướng tốt hơn khoai lang sấy, chiên, lắc phô mai, lắc muối. Người bệnh không nên thay thế khoai lang hoàn toàn các bữa ăn; cần ăn uống đa dạng các nhóm thực phẩm lành mạnh để giúp cung cấp đủ nguồn chất dinh dưỡng thiết yếu cho gan như vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa, chất chống viêm.
