Nhiều loại cây, lá đã được dùng để chữa mất ngủ trong y học cổ truyền Việt Nam và Đông y, lá vông là một trong số đó. Y học cổ truyền đã dùng lá vông chữa mất ngủ như thế nào? Hãy cùng ECO Pharma tìm hiểu các cách chữa mất ngủ bằng lá vông qua bài viết sau đây.
Một cuộc khảo sát vào năm 2019 tại Thành phố Hồ Chí Minh về vấn đề rối loạn giấc ngủ đã chỉ ra rằng, có 33% dân số gặp các triệu chứng mất ngủ và 30% trường hợp mất ngủ liên quan đến bệnh tâm thần. Các bác sĩ tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, có 15% người bệnh đến điều trị chứng mất ngủ, 35% – 40% số khác được chẩn đoán mắc bệnh này sau khi đến khám bởi nhiều lý do.
Mất ngủ do nhiều yếu tố gây ra như:
Mỗi người lại có cách cảm nhận và trải qua tình trạng mất ngủ khác nhau, tùy vào nguyên nhân cụ thể và mức độ ảnh hưởng của các vấn đề sức khỏe khác.
Ngoài ra, tuổi tác và thai kỳ cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ. Cả thanh thiếu niên và người cao tuổi đều gặp khó khăn trong việc ngủ ngon. Đối với phụ nữ mang thai, các vấn đề như khó chịu, trào ngược dạ dày, đi tiểu đêm nhiều và hội chứng chân không yên thường xuyên sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
Cây vông còn gọi là tầm vông, vông nem hay hải đồng bì, có tên khoa học là Erythrina variegata L. Loại cây này cao từ 10 m – 20 m, thân phủ đầy gai ngắn. Lá cây chia thành 3 phần, dài khoảng 20 cm – 30 cm, màu xanh bóng. Phần chính giữa của lá to hơn về chiều rộng, trong khi hai lá phụ lại dài hơn. Cây vông nở hoa đỏ rực, mỗi chùm gồm từ 1 – 3 bông. (1)
Trong y học cổ truyền, lá vông có vị đắng nhẹ và hơi chát, công dụng làm dịu hệ thần kinh trung ương, an thần, gây ngủ, giảm nhiệt và huyết áp, co cơ và tiêu viêm. Vỏ cây vông cũng có ích trong việc giảm viêm, sát trùng, làm tê và trấn tĩnh tinh thần.
Trong Đông y, lá vông hạ huyết áp, co cơ, an thần, ức chế hệ thần kinh trung ương dùng điều trị mất ngủ. Nghiên cứu dược lý hiện đại cũng chỉ ra rằng, cây vông (Erythrina orientalis) chứa các thành phần như alcaloid và saponin, đặc biệt trong lá, giúp làm giảm chứng mất ngủ. Lá cây này còn có lượng alcaloid chiếm 0.1% – 0.16% thường dùng để điều chế các loại thuốc chống mất ngủ.
Theo y học hiện đại, lá vông chữa mất ngủ có chiết xuất erythin giúp giảm lo âu và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Nhờ vậy, loại cây này được coi là một biện pháp tự nhiên hiệu quả trong việc điều trị mất ngủ. (2)
Lá tầm vông chữa mất ngủ như thế nào? Có một số cách dùng lá vông chữa mất ngủ trong y học cổ truyền bạn có thể thử tại nhà như:
Một cách hiệu quả và dễ thực hiện là uống nước sắc từ lá vông. Bạn cần chuẩn bị 8 gram – 10 gram lá vông khô, sắc với 200 ml nước. Đun lửa nhỏ đến khi còn lại khoảng 50 ml nước, uống trước khi ngủ 30 – 60 phút, dùng đều đặn trong khoảng 1 – 2 tuần.
Tuy nhiên, cần sử dụng lá vông có chừng mực, vì có thể gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt hoặc hạ huyết áp. Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên dùng lá vông.
Hấp lá vông trị mất ngủ là cách thông dụng giúp giữ lại các hoạt chất có lợi trong lá, từ đó cải thiện sức khỏe và hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Để thực hiện, bạn cần chuẩn bị 100 gram gạo nếp, cho vào nồi và đổ nước ngập gạo, sau đó nấu chín. Tiếp theo, rửa sạch 10 – 15 lá vông tươi và thả vào nồi nước gạo đã nấu chín, thêm gia vị theo sở thích. Hấp hỗn hợp này cho đến khi chín và thưởng thức khi còn nóng.
Đối với phương pháp ngâm rượu lá vông chữa mất ngủ, tùy theo cơ địa mỗi người mà cách này sẽ phát huy hiệu quả khác nhau. Đối với những người mất ngủ nhẹ, rượu lá vông có thể đem lại hiệu quả tối ưu, nhưng với trường hợp nặng hơn, người bệnh nên dùng kết hợp với các giải pháp khác.
Chuẩn bị 100 gram lá vông tươi hoặc 50 gram lá vông khô. Nếu dùng lá tươi, rửa sạch và để ráo nước. Với lá khô, cũng rửa sạch rồi phơi trong bóng râm. Sau đó, sắc nhuyễn, cho lá vào bình thủy tinh và đổ 1 lít rượu trắng có độ cồn 30 – 40 độ vào ngập lá, đậy kín bình và ngâm từ 15 – 20 ngày. Khi sử dụng, uống khoảng 10 – 20 ml rượu, tốt nhất là 30 phút trước khi đi ngủ.
Phụ nữ có thai, trẻ em, người bệnh gan mật, thận không nên áp dụng bài thuốc này.
Hãm nước cây lá vông chữa mất ngủ rất đơn giản, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau: 16 gram lá vông, 5 gram tâm sen, 10 gram táo nhân, 2 bông hoa nhài, 1 lít nước và một bình giữ nhiệt. Đầu tiên, rửa sạch lá vông và vò nát.
Táo nhân là phần nhân bên trong của hạt đem rang kỹ, trong khi tâm sen chỉ rang sơ. Sau đó, cho tất cả các nguyên liệu vào bình giữ nhiệt, rồi đổ nước sôi vào, đậy kín nắp và để hãm trong vài phút. Khi nước đã nguội, thêm hoa nhài vào để dùng uống nhiều lần trong ngày.
Cao lá vông chữa mất ngủ là bài thuốc an toàn, bạn có thể tự làm loại cao này một cách đơn giản. Bắt đầu bằng cách rửa sạch và thái nhỏ 130 gram lá vông nem, thêm 150 gram lá lạc tiên và 2,2 gram tâm sen, rửa sạch và để ráo. Sau đó, bỏ tất cả nguyên liệu vào nồi, thêm nước cho ngập và nấu với lửa nhỏ trong khoảng 30 phút. Lọc lấy nước cốt, thêm vào 90 gram đường và đun sôi lần nữa. Đổ nước cốt vào lọ thủy tinh và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh.
Uống 2 – 4 thìa cà phê cao lá vông mỗi ngày trước khi đi ngủ, dùng liên tục trong 5 – 7 ngày để cải thiện triệu chứng. Những người có vấn đề về tim mạch hoặc huyết áp nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng loại cao này.
Canh lá vông trị mất ngủ không chỉ là một món ăn dân dã mà còn giúp an thần. Bạn có thể kết hợp lá vông với nhiều loại thực phẩm khác nhau như tôm, thịt, cá để thêm hương vị cho món canh.
Để thực hiện, bạn hãy băm nhỏ 1 củ hành khô và xào chung với 100 gram tôm, thịt, hoặc cá cho đến khi chín. Tiếp theo, thêm 10 – 15 lá vông vào xào sơ, đổ thêm một bát nước vào nồi đun sôi và nêm nếp gia vị như muối, hạt nêm, đường, nước mắm cho vừa ăn. Cuối cùng, cho ít rau thơm vào nồi, tắt bếp, rồi múc canh ra bát và thưởng thức khi còn nóng.
Tham khảo: 15 bài thuốc chữa mất ngủ bằng Đông y
Lá vông chữa mất ngủ còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác:
Khi dùng lá vông chữa mất ngủ, bạn cần chú ý những điểm sau để đảm bảo an toàn cho sức khỏe:
Ngoài sử dụng lá vông chữa mất ngủ, bạn có thể áp dụng những thói quen ngủ lành mạnh như: (3)
Ginkgo Biloba (Bạch Quả) giúp bảo vệ cơ thể khỏi gốc tự do gây hại, cải thiện tuần hoàn máu đến não và giảm mất ngủ.
Ngoài lá cây vông chữa mất ngủ, bạn có thể dùng liệu pháp hành vi nhận thức kéo dài 6 – 8 tuần để có giấc ngủ ngon. Liệu pháp này được thực hiện qua nhiều hình thức khác nhau như trực tiếp, qua điện thoại, cụ thể:
Bên cạnh đó, các loại thuốc theo toa sẽ giúp điều trị mất ngủ, nhưng nên trao đổi với bác sĩ về lợi ích và tác dụng phụ trước khi dùng. Một số loại thuốc như thuốc chủ vận thụ thể Benzodiazepine, chất chủ vận thụ thể melatonin, thuốc đối kháng thụ thể Orexin và thuốc benzodiazepin. Lưu ý tránh dùng các loại thuốc không có nhãn và thuốc bổ sung.
Khi dùng lá vông chữa mất ngủ, nhiều người sẽ gặp một số câu hỏi sau đây:
Hiệu quả của việc sử dụng cây vông chữa mất ngủ sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
Nhìn chung, bạn nên sử dụng lá vông chữa mất ngủ ít nhất 2 tuần mới thấy hiệu quả. Nếu sau 2 tuần mà chứng mất ngủ vẫn tiếp diễn, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị khác.
Lá vông được coi là an toàn cho hầu hết mọi người, vẫn có số ít người gặp tác dụng phụ như tiêu chảy buồn nôn, đau đầu. Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào sau khi sử dụng lá vông, bạn nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Hiện nay, chưa có nghiên cứu nào cho thấy lá vông tương tác với thuốc tây. Tuy nhiên, bạn nên thận trọng khi sử dụng lá vông chung với bất kỳ loại thuốc nào, tốt hơn hết nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo an toàn.
Uống nhiều lá vông có thể gây ra một số tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn, đau đầu. Do đó, khi dùng lá vông chữa mất ngủ bạn nên sử dụng với liều lượng không quá 10 gram – 20 gram lá khô mỗi ngày.
Lưu ý:
Lá vông chữa mất ngủ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như làm dịu thần kinh, giúp ngủ ngon, hạ huyết áp, thanh lọc cơ thể và lợi tiểu. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, không nên lạm dụng mà chỉ dùng từ 10 – 20 lá mỗi ngày. Trong trường hợp mất ngủ kéo dài từ 3 – 4 tuần và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày, bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
