4 cách điều trị nhồi máu cơ tim cấp hiệu quả cao, an toàn

Nhồi máu cơ tim cấp là tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng cục bộ một phần cơ tim gây ra các triệu chứng như đau thắt ngực, khó thở, hồi hộp và có thể dẫn đến tử vong. Đây là một bệnh lý yêu cầu sự can thiệp khẩn cấp và đúng phương pháp để giảm tối đa biến chứng. Trong bài viết sau đây, ECO Pharma sẽ giới thiệu 3 cách điều trị nhồi máu cơ tim cấp và phương pháp phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.

Nhồi máu cơ tim cấp có chữa được không?

Nhồi máu cơ tim cấp có thể điều trị được nhưng cần kịp giờ vàng mới hạn chế được tối thiểu tổn thương cơ tim và các biến chứng đe doạ tính mạng. Các phương pháp điều trị nhồi máu cơ tim cấp nhằm mục đích khôi phục lưu lượng máu cho cơ tim, ngăn ngừa biến chứng và tái phát.

Tiên lượng từng giai đoạn của bệnh nhồi máu cơ tim cấp

Tiên lượng của người bệnh nhồi máu cơ tim được thể hiện qua 3 giai đoạn sau:

• Giai đoạn 1: Người bệnh có triệu chứng đau ngực kéo dài hơn 20 phút, không giảm sau khi dùng nitroglycerin hoặc thuốc giảm đau. Đau ngực có thể lan ra cánh tay trái, vai, cổ, hàm hoặc bụng. Ngoài ra còn một số dấu hiệu khác kèm theo như khó thở, mệt mỏi, nôn mửa, hoa mắt, chóng mặt, lo âu hoặc vã mồ hôi lạnh. Nếu được cấp cứu và điều trị ngay, người bệnh có thể sống sót, hạn chế tổn thương cơ tim.
• Giai đoạn 2: Người bệnh có biểu hiện của nhồi máu cơ tim trên điện tâm đồ (ECG), xét nghiệm máu cho thấy tăng men tim. Lúc này cơ tim đã bị tổn thương do thiếu máu và oxy, nếu được điều trị kịp thời có thể giảm nguy cơ biến chứng và tử vong. Tuy nhiên, cơ tim có thể bị suy yếu và giảm chức năng.
• Giai đoạn 3: Các biến chứng của nhồi máu cơ tim như suy tim, loạn nhịp tim, phù phổi hoặc sốc tim. Điều này cho thấy chức năng của cơ tim đã bị suy yếu, người bệnh có thể tử vong nếu không được cấp cứu. Đối với trường hợp này, mặc dù tránh được tử vong nhưng nguy cơ tái phát và suy giảm chất lượng sống rất cao.

Xem thêm: Người bị nhồi máu cơ tim sống được bao lâu? Có giảm tuổi thọ không?

4 cách điều trị nhồi máu cơ tim cấp theo chuyên gia

Có 3 cách điều trị nhồi máu cơ tim phổ biến là dùng thuốc, thông tim nong mạch vành và đặt stent hoặc phẫu thuật bắc cầu nối động mạch vành. Sau khi được điều trị nhồi máu cơ tim, người bệnh sẽ cần được điều trị phục hồi chức năng tim.

1. Điều trị bằng thuốc

Người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ trong quá trình điều trị nhồi máu cơ tim bằng thuốc để kịp thời phát hiện và xử lý các biến chứng. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng của người bệnh và điều chỉnh liều lượng thuốc hoặc thay đổi loại thuốc nếu cần thiết. Liều lượng và cách dùng thuốc chữa nhồi máu cơ tim sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, tuổi tác và tình trạng sức khỏe của mỗi người. [1]

Xem thêm: Nhồi máu cơ tim ở người trẻ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Các loại thuốc được dùng để điều trị bệnh nhồi máu cơ tim cấp có thể bao gồm:

• Aspirin hoặc các thuốc chống kết tập tiểu cầu khác: Những loại thuốc này giúp ngăn chặn các tiểu cầu kết tụ lại với nhau, hình thành hoặc làm trầm trọng thêm các cục máu đông.
• Thuốc làm tan cục máu đông (thuốc tiêu sợi huyết): Giúp làm tan cục máu đông gây tắc nghẽn động mạch vành và khôi phục lưu lượng máu cho cơ tim.
• Các loại thuốc chống đông máu: Những thuốc này cản trở quá trình đông máu bằng cách can thiệp vào chính quá trình đông máu, giúp ngăn ngừa cục máu đông tiến triển hoặc hình thành lại, giảm nguy cơ biến chứng và tái phát nhồi máu cơ tim. Người bệnh có thể phải dùng các loại thuốc này trong một thời gian sau khi nhồi máu cơ tim.
• Nitroglycerin: Làm giãn nở động mạch vành, giúp hạn chế tình trạng thiếu máu cơ tim. Người bệnh có thể dùng nitroglycerin dưới dạng xịt, viên ngậm hoặc miếng dán. Lưu ý, bạn chỉ nên dùng nitroglycerin khi có sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Morphin: Người bệnh có thể được tiêm morphin khi có triệu chứng nhồi máu cơ tim nặng. Morphin có tác dụng giảm cơn đau thắt ngực và lo âu.
• Thuốc chẹn beta: Giúp giảm huyết áp, nhịp tim và nhu cầu oxy cho cơ tim. Người bệnh có thể được kê đơn thuốc chẹn beta khi có triệu chứng nhồi máu cơ tim hoặc sau khi nhồi máu cơ tim để giảm nguy cơ tái phát.
• Thuốc ức chế men chuyển (ACE): Có tác dụng giãn mạch, giảm sức cản ngoại vi, hạ huyết áp và bảo vệ tim mạch khỏi hiện tượng tái cấu trúc để ngăn ngừa suy tim. Trong nhồi máu cơ tim, người bệnh có thể được kê đơn thuốc ức chế men chuyển (ACE) để cải thiện chức năng tim và giảm nguy cơ tử vong.

2. Nong mạch vành và đặt stent

Đây là một phương pháp can thiệp mạch ít xâm lấn được thực hiện bằng cách đưa một ống thông nhỏ vào một mạch máu ở cánh tay hoặc đùi và đẩy dây dẫn có dụng cụ đến động mạch vành bị tắc nghẽn. Sau đó, bác sĩ sẽ bơm một bóng nhỏ giúp nong rộng động mạch bị hẹp hoặc tắc nghẽn. [2]

Bác sĩ cũng có thể đặt stent vào mạch máu để giữ cho mạch máu mở rộng và ngăn ngừa tái phát. Stent có thể được phủ một loại thuốc để ngăn ngừa tình trạng tái hẹp.

3. Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành (CABG)

Đây là một phương pháp phẫu thuật xâm lấn được thực hiện bằng cách lấy một đoạn mạch máu từ một bộ phận khác của cơ thể, thường là đùi, ngực hoặc cánh tay và nối nó thành cầu nối băng qua động mạch vành bị hẹp hoặc tắc nghẽn, tạo ra một đường dẫn mới cho máu lưu thông.

Ưu điểm của phương pháp này là có thể thực hiện trên một hoặc nhiều mạch vành cùng lúc. CABG áp dụng cho người bệnh có nhiều nhánh động mạch vành bị ảnh hưởng hoặc vùng hẹp tắc không thể giải quyết được bằng các phương pháp ít xâm lấn khác.

4. Phục hồi chức năng tim

Sau khi được điều trị nhồi máu cơ tim, người bệnh cần có thời gian phục hồi chức năng tim nhằm hạn chế tối đa các biến chứng. Tại trung tâm phục hồi tim mạch, người bệnh sẽ được hướng dẫn chế độ ăn uống, tập thể dục, dùng thuốc và các biện pháp phòng ngừa.

Tại đây, bạn sẽ được chủ động theo dõi biểu hiện sức khỏe, đo huyết áp, nhịp tim, cân nặng, mức cholesterol thường xuyên đồng thời tránh xa các yếu tố nguy cơ gây nhồi máu cơ tim như hút thuốc, uống rượu, căng thẳng và béo phì.

Mục tiêu của quá trình điều trị nhồi máu cơ tim cấp

Quá trình điều trị nhồi máu cơ tim cấp có những mục tiêu sau:

• Giúp người bệnh sống sót và hạn chế tổn thương cơ tim: Đây là mục tiêu chính và quan trọng nhất của quá trình điều trị nhồi máu cơ tim. Nếu không được can thiệp kịp thời, nhồi máu cơ tim có thể gây ra tử vong do suy tim, rối loạn nhịp tim hoặc các biến chứng khác.
• Làm cho dòng máu đến cơ tim được thông suốt và nâng cao chức năng tim: Mục tiêu này nhằm giảm thiểu tổn thương cơ tim do thiếu máu cục bộ. Khi dòng máu được khôi phục, cơ tim sẽ được cấp oxy và dinh dưỡng trở lại, từ đó phục hồi chức năng tim.
• Phòng ngừa các biến chứng: Nhồi máu cơ tim có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm bao gồm suy tim, rối loạn nhịp tim, thủng hoặc vỡ tim, phù phổi và tái phát nhồi máu cơ tim. Mục tiêu này nhằm phòng ngừa các biến chứng xảy ra hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.
• Giảm các triệu chứng: Nhồi máu cơ tim có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như đau ngực, khó thở, mệt mỏi và hoa mắt. Mục tiêu này nhằm giảm các triệu chứng, giúp người bệnh cảm thấy thoải mái.
• Cải thiện chất lượng sống và tăng cường sức khỏe tâm thần của người bệnh: Chữa trị kịp thời nhồi máu cơ tim để người bệnh an tâm trở lại cuộc sống, giúp họ tránh lo âu, căng thẳng vì bệnh tật.

Điều trị nhồi máu cơ tim kéo dài bao lâu?

Thời gian điều trị bệnh nhồi máu cơ tim phụ thuộc vào nhiều yếu tố (mức độ nghiêm trọng của bệnh, phương pháp được áp dụng, tình trạng sức khỏe tổng thể, đặc biệt là sự tuân thủ của bệnh nhân dựa trên chỉ định từ bác sĩ).

• Điều trị cấp cứu: Người bệnh cần đến bệnh viện ngay khi có dấu hiệu của nhồi máu cơ tim và được cấp cứu trong vòng 90 phút đầu tiên. Người bệnh có thể phải ở lại bệnh viện từ 3 đến 7 ngày, tùy thuộc vào tình trạng bệnh.
• Điều trị nội khoa: Người bệnh được kê đơn các loại thuốc như thuốc tiêu sợi huyết, thuốc chống đông, thuốc chống kết tập tiểu cầu, thuốc giảm đau, thuốc giãn mạch, thuốc giảm huyết áp, thuốc giảm cholesterol và thuốc điều chỉnh nhịp tim. Người bệnh cần uống thuốc đúng liều lượng, thời gian do bác sĩ chỉ định và thường xuyên kiểm tra tác dụng cũng như tác dụng phụ của thuốc nếu có.
• Can thiệp thủ thuật hoặc phẫu thuật: Người bệnh có thể được thông tim nong mạch vành, đặt stent hoặc phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Thông thường bạn phải nằm lại bệnh viện từ 1 đến 5 ngày để theo dõi, chăm sóc vết mổ, tránh nhiễm trùng. Ở thời điểm này, người bệnh cũng sẽ được dùng kết hợp các thuốc điều trị khác cho các mục tiêu điều trị nhồi máu cơ tim.
• Điều trị phục hồi chức năng: Người bệnh có thể được gửi đến một trung tâm phục hồi chức năng tim mạch, nơi bạn sẽ được hướng dẫn chế độ ăn uống, tập thể dục, dùng thuốc và các biện pháp phòng ngừa. Điều trị phục hồi có thể kéo dài từ 6 tuần đến 6 tháng, tùy thuộc vào khả năng phục hồi của từng người.

Tác dụng phụ của quá trình chữa bệnh nhồi máu cơ tim

Tùy vào nguyên nhân, loại và mức độ của bệnh cũng như phương pháp điều trị được áp dụng mà các biểu hiện tác dụng phụ ở mỗi người có thể khác nhau. Ví dụ như:

• Rối loạn nhịp tim: Là tình trạng tim đập quá nhanh, quá chậm hoặc không đều gây ra cảm giác hồi hộp, đau ngực, khó thở hoặc ngất xỉu. Rối loạn nhịp tim có thể do sử dụng thuốc, can thiệp mạch vành qua da, phẫu thuật bắc cầu động mạch vành hoặc do tổn thương cơ tim và các yếu tố khác.
• Xuất huyết: Đây là tình trạng xuất huyết ngoài hoặc bên trong cơ thể gây ra các biểu hiện như máu cam, máu trong phân, máu trong nước tiểu, chảy máu chân răng hoặc bầm tím. Xuất huyết có thể do sử dụng thuốc chống đông máu, thuốc tiêu sợi huyết, thuốc chống kết tập tiểu cầu hoặc các thủ thuật phẫu thuật can thiệp.
• Dị ứng: Đây là tình trạng cơ thể phản ứng quá mức với một chất nào đó gây ra các triệu chứng như ngứa, phát ban, sưng mặt hoặc khó thở. Dị ứng có thể do sử dụng thuốc, chất cản quang hoặc các chất khác.

Các yếu tố ảnh hưởng tới điều trị nhồi máu cơ tim

Có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng tới kết quả và thời gian của quá trình điều trị nhồi máu cơ tim như:

• Mức độ nghiêm trọng của nhồi máu cơ tim: Nhồi máu cơ tim nặng đã qua phẫu thuật phải mất nhiều thời gian để phục hồi sức khỏe.
• Tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh: Người bệnh có các bệnh lý khác như tiểu đường, cao huyết áp, béo phì hoặc hút thuốc càng khó khăn hơn trong việc điều trị và phục hồi nhồi máu cơ tim. Các trường hợp này thường xảy ra biến chứng nhiều hơn.
• Sự tuân thủ của người bệnh với các chỉ dẫn của bác sĩ: Người bệnh cần uống thuốc đúng liều lượng, chăm sóc vết mổ, ăn uống lành mạnh, tập thể dục hợp lý, bỏ thuốc lá, giảm rượu, giảm căng thẳng. Bạn cũng cần kiểm tra sức khỏe thường xuyên để tăng cơ hội hồi phục và giảm nguy cơ tái phát nhồi máu cơ tim.
• Sự hỗ trợ và động viên của gia đình, bạn bè và các chuyên gia y tế: Người thân, bạn bè nên động viên tinh thần người bệnh trong quá trình họ phục hồi.

Đặc biệt không thể thiếu sự tư vấn và hướng dẫn của các chuyên gia y tế để giúp người bệnh vượt qua những khó khăn và thách thức trong quá trình điều trị, phục hồi nhồi máu cơ tim.

Chăm sóc sau điều trị nhồi máu cơ tim cấp

Sau khi áp dụng biện pháp điều trị nhồi máu cơ tim cấp, người bệnh cần chăm sóc bản thân và duy trì một lối sống lành mạnh dựa trên một số nguyên tắc cơ bản [3]:

• Uống thuốc theo đúng chỉ dẫn, không tự ý ngừng uống hoặc thay đổi liều lượng mà không có sự cho phép của bác sĩ.
• Tự theo dõi sức khỏe của mình bằng cách đo huyết áp, nhịp tim, cân nặng và mức cholesterol thường xuyên, báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ thay đổi nào.
• Ăn uống lành mạnh, hạn chế các thực phẩm có chứa nhiều chất béo, đường, muối và cholesterol. Tăng cường các thực phẩm chứa nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa như rau xanh, trái cây, hạt, cá.
• Tập thể dục phù hợp với thể trạng, theo sự hướng dẫn của chuyên gia phục hồi tim mạch. Tránh các hoạt động quá sức hoặc nguy hiểm như chạy nhanh, nhảy dây, leo núi hoặc chơi thể thao cạnh tranh.
• Bỏ uống rượu, vì uống rượu có thể làm tăng huyết áp và tăng triglyceride trong máu. Đặc biệt rượu làm giảm HDL cholesterol (cholesterol tốt) gây ảnh hưởng xấu đến tim mạch.
• Căng thẳng có thể làm tăng huyết áp, nhịp tim và làm giảm khả năng chống chịu của cơ thể. Người bệnh nên tìm cách thư giãn và giải tỏa căng thẳng như thiền, yoga, nghe nhạc, đọc sách hoặc làm những việc mình thích. Người bệnh cũng nên tránh những tình huống gây căng thẳng như xung đột, áp lực hoặc quá tải công việc.

Xem thêm: Kế hoạch chăm sóc bệnh nhân nhồi máu cơ tim hiệu quả an toàn

Theo các chuyên gia, bên cạnh hạn chế hấp thu cholesterol từ thức ăn, việc kiểm soát nồng độ cholesterol nội sinh trong máu là yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch – nguyên nhân hàng đầu khởi phát nhồi máu cơ tim. Khi cholesterol tăng cao sẽ lắng đọng ở bề mặt nội mô tạo thành mảng bám, làm dòng máu nuôi tim bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn gây tổn thương cho tế bào cơ tim.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ rõ, người có lượng cholesterol trong máu cao có tỷ lệ mắc bệnh mạch vành cao gấp 2 – 3 lần so với người bình thường.

Trong quá trình tìm giải pháp điều hòa cholesterol, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện hợp chất sinh học (GDL-5) được phân lập và tinh chiết từ phấn mía Nam Mỹ, tên khoa học là Policosanol có khả năng hỗ trợ kiểm soát mỡ máu, điều hòa cholesterol phù hợp nhu cầu cơ thể, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch giúp ngăn ngừa nhồi máu cơ tim và tránh nguy cơ tái phát.

GDL-5 hoạt động bằng cách hoạt hóa các LDL Receptor giúp tăng cường khả năng hấp thụ và xử lý cholesterol xấu (LDL-c) ở cấp độ tế bào. Khi LDL-c được đưa vào tế bào sẽ được chuyển hóa để sử dụng hoặc đào thải ra khỏi cơ thể.

Ngoài ra, GDL-5 còn giúp tăng số lượng cholesterol tốt (HDL-c), có tác dụng vận chuyển cholesterol dư thừa về gan để tiếp tục chuyển hóa, ngăn ngừa cholesterol dư thừa tích tụ vào thành mạch. Đặc biệt, GDL-5 được chiết xuất hoàn toàn từ thiên nhiên nên rất an toàn cho sức khỏe trong quá trình sử dụng.

3 cách điều trị nhồi máu cơ tim nêu trên đều có ưu và nhược điểm riêng, dựa vào tình trạng bệnh lý, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ phù hợp. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn và người thân có thêm kiến thức, kinh nghiệm để phòng ngừa biến chứng và chăm sóc bệnh nhân nhồi máu cơ tim hiệu quả.