Theo thống kê của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, có khoảng 25 – 50% trẻ em từ 1 – 5 tuổi gặp vấn đề về giấc ngủ. Đây là một trong những dấu hiệu của chứng rối loạn giấc ngủ ở trẻ em, một bệnh lý phổ biến nhưng ít được chú ý. Hãy cùng ECO Pharma theo dõi để biết thông tin chi tiết.
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em là một nhóm các bệnh lý liên quan đến việc khó khăn khi bắt đầu hoặc duy trì giấc ngủ và có các biểu hiện bất thường trong khi ngủ. Bệnh rối loạn giấc ngủ ở trẻ em có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho sức khỏe, học tập và hành vi của trẻ. (1)
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em được chia thành hai loại chính: rối loạn giấc ngủ ban ngày và rối loạn giấc ngủ ban đêm.
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em có nhiều dạng khác nhau, mỗi dạng có những đặc điểm và triệu chứng riêng biệt. Dưới đây là một số dạng rối loạn giấc ngủ phổ biến ở trẻ nhỏ và cách nhận biết chúng: (2)
Rối loạn kích thích là một dạng rối loạn giấc ngủ khi trẻ có các cơn co giật, run rẩy, hoặc kêu la trong khi ngủ. Hiện tượng này rất bình thường ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, do hệ thống thần kinh chưa phát triển hoàn thiện.
Rối loạn kích thích thường xảy ra trong giai đoạn chuyển từ giấc ngủ sâu sang giấc ngủ chập chờn hoặc khi trẻ bị kích thích bởi tiếng động, ánh sáng, nhiệt độ. Điều này không gây hại cho sức khỏe và thường biến mất khi trẻ lớn lên.
Mộng du là một trong các chứng rối loạn giấc ngủ ở trẻ nhỏ, khi trẻ có các hành vi hoặc hành động không tự chủ trong khi ngủ như đi lại, nói chuyện hoặc làm các động tác khác. Hiện tượng này thường xảy ra trong giai đoạn giấc ngủ sâu, khi não vẫn hoạt động mạnh mẽ, nhưng cơ thể lại bị tê liệt.
Mộng du có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như căng thẳng, thiếu ngủ, sốt hoặc do di truyền. Mộng du không gây hại cho sức khỏe nhưng có thể gây ra các tai nạn hoặc tổn thương cho trẻ hoặc người xung quanh.
Ác mộng là một dạng của bệnh rối loạn giấc ngủ ở trẻ em, xuất hiện những giấc mơ đáng sợ hoặc khó chịu, khiến bé tỉnh giấc và cảm thấy hoảng sợ, buồn bã, lo lắng. Trẻ thường gặp ác mộng trong giai đoạn giấc ngủ chập chờn, khi não vẫn có thể ghi nhớ được nội dung của giấc mơ.
Nhiều nguyên nhân gây ra ác mộng như xem phim kinh dị, đọc sách – truyện ma, chứng kiến hoặc trải qua các sự kiện khủng bố, bạo lực, do căng thẳng, áp lực, lo âu. Ác mộng không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn gây ra các vấn đề về tâm lý và hành vi của trẻ.
Rối loạn giấc ngủ giai đoạn muộn là một dạng rối loạn giấc ngủ ở trẻ nhỏ, trẻ khó khăn trong việc thức dậy vào buổi sáng hoặc thức dậy quá sớm và không thể ngủ lại.
Nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này như điều chỉnh múi giờ, thay đổi lịch trình sinh hoạt, mắc các bệnh lý về hô hấp, tiêu hóa hoặc nội tiết, sử dụng thuốc hoặc chất kích thích. Rối loạn giấc ngủ giai đoạn muộn ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ, cũng như gây ra các vấn đề về học tập và hành vi.
Chứng ngưng thở lúc ngủ là một dạng của bệnh rối loạn giấc ngủ ở trẻ em, trẻ mắc các cơn ngưng thở trong khi ngủ kéo dài từ vài giây đến vài phút. Đây là một bệnh lý nguy hiểm có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của trẻ như suy tim, tăng huyết áp, thiếu oxy não và chậm phát triển.
Chứng ngưng thở lúc ngủ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như phì đại amidan, dị ứng, viêm mũi xoang, bệnh hen suyễn hoặc béo phì.
Hội chứng chân không yên là một dạng rối loạn giấc ngủ ở trẻ nhỏ. Trẻ có cảm giác khó chịu ở chân khi nằm xuống hoặc khi chuẩn bị đi ngủ như cảm giác nhức nhói, rát, kim châm. Cảm giác này làm cho bé phải vận động chân liên tục để giảm bớt khó chịu.
Có nhiều nguyên nhân gây ra hội chứng chân không yên như thiếu sắt, magie, vitamin B12 hoặc mắc các bệnh lý về thần kinh, tuần hoàn máu và di truyền.
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Có một số nguyên nhân phổ biến gây rối loạn giấc ngủ ở trẻ em. (3)
Môi trường ngủ có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giấc ngủ của trẻ. Nếu nơi ngủ quá ồn ào, sáng, nóng hoặc không thoáng khí, trẻ sẽ khó vào giấc ngủ hoặc dễ bị tỉnh giấc. Ngoài ra, nếu phải dùng chung phòng ngủ với người khác, thiếu không gian riêng tư sẽ làm cho bé cảm thấy khó chịu và mất tập trung khi ngủ.
Thói quen sinh hoạt và ngủ cũng ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của trẻ. Nếu bé không có một lịch trình ngủ ổn định, thức quá khuya, ngủ quá nhiều vào ban ngày, nhịp sinh học sẽ bị sai lệch và gây ra rối loạn giấc ngủ giai đoạn muộn.
Ngoài ra, nếu trẻ sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, máy vi tính, tivi trước khi đi ngủ, ánh sáng xanh từ các thiết bị này sẽ ức chế não tiết ra melatonin – một hormone điều chỉnh chu kỳ ngủ của cơ thể. Điều này sẽ làm cho trẻ khó vào giấc ngủ và gây ra mất ngủ.
Tâm lý bị ảnh hưởng sẽ gây ra rối loạn giấc ngủ ở trẻ nhỏ. Nếu đang gặp phải các vấn đề về học tập, gia đình, bạn bè, xã hội, trẻ sẽ cảm thấy căng thẳng, lo lắng và buồn bã. Những cảm xúc này làm cho não của trẻ hoạt động quá mức khi đi ngủ và gây ra các rối loạn giấc ngủ như ác mộng, mộng du và rối loạn kích thích.
Trẻ có một cơ thể khỏe mạnh sẽ hạn chế được các vấn đề về rối loạn giấc ngủ. Nếu trẻ bị mắc các bệnh lý về hô hấp, tiêu hóa, nội tiết, miễn dịch, cảm giác đau đớn và khó chịu sẽ làm cho bé khó đi vào giấc ngủ hoặc bị tỉnh giấc nhiều lần trong đêm.
Ngoài ra, trẻ bị béo phì sẽ có nguy cơ cao mắc chứng ngưng thở lúc ngủ – một bệnh lý ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ của trẻ.
Não quyết định tới giấc ngủ sâu và ổn định. Nếu trẻ bị mắc các bệnh lý về thần kinh như động kinh, Parkinson, Alzheimer sẽ có các biểu hiện bất thường trong khi ngủ như co giật, run rẩy hoặc kêu la. Ngoài ra, trẻ sẽ xuất hiện cảm giác khó chịu ở chân khi ngủ nếu thiếu các chất dinh dưỡng như sắt, magie hoặc vitamin B12.
Chứng rối loạn giấc ngủ ở trẻ nhỏ không chỉ làm giảm chất lượng giấc ngủ mà còn gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho sức khỏe, học tập và cuộc sống. Chứng rối loạn giấc ngủ ở trẻ em có thể gây ra một số tác hại đáng chú ý. (4)
Giấc ngủ là thời gian để cơ thể và não bộ của trẻ phục hồi và tái tạo năng lượng. Nếu giấc ngủ không đảm bảo chất lượng, trẻ sẽ có nguy cơ mắc các bệnh lý như:
Giấc ngủ là thời gian để não bộ xử lý và lưu trữ thông tin. Nếu trẻ không có đủ giấc ngủ chất lượng, não bộ sẽ không hoạt động hiệu quả và gây ra các vấn đề về học tập, như:
Giấc ngủ là thời gian để cân bằng các hormone và neurotransmitter tác động đến cảm xúc và hành vi của trẻ. Nếu giấc ngủ không chất lượng, bé sẽ xuất hiện hành vi và cảm xúc, như:
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực. Vì vậy, cha mẹ cần phải nắm bắt các dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn giấc ngủ ở trẻ em và áp dụng các cách chữa trị kịp thời.
Dưới đây là một số cách chữa rối loạn giấc ngủ ở trẻ em mà bạn có thể tham khảo:
Bạn nên tạo cho trẻ một không gian ngủ riêng tư, yên tĩnh, tối, mát mẻ và thoáng khí; nên loại bỏ các yếu tố gây phiền nhiễu như tiếng ồn, ánh sáng xanh hoặc nhiệt độ ẩm thấp. Ngoài ra, bạn nên chọn một chiếc giường, nệm, gối, chăn phù hợp với kích thước và sở thích của bé.
Bạn nên tạo cho trẻ một lịch trình ngủ ổn định và tuân thủ nghiêm ngặt: tập cho trẻ đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả vào cuối tuần hay ngày lễ; hạn chế để trẻ ngủ quá nhiều vào ban ngày, hoặc thức quá khuya vào ban đêm. Ngoài ra, bạn nên tạo cho trẻ một thói quen làm dịu bản thân trước khi đi ngủ bằng cách đọc sách, nghe nhạc hoặc tắm nước ấm.
Bạn cần quan tâm và lắng nghe những điều mà trẻ muốn nói và giúp con giải quyết các vấn đề về học tập, gia đình, bạn bè và xã hội. Bạn cũng nên khuyến khích và khen ngợi khi trẻ có những thành tích, tiến bộ trong học tập và cuộc sống.
Ngoài ra, bạn nên giúp trẻ xả stress, thư giãn bằng cách cho bé tham gia các hoạt động vui vẻ, bổ ích như chơi thể thao, đồ chơi hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời.
Cơ thể không khỏe cũng có thể gây ra các rối loạn giấc ngủ. Bạn nên đưa con đi khám bác sĩ để kiểm tra và điều trị các bệnh lý về hô hấp, tiêu hóa, nội tiết hoặc miễn dịch (nếu có); cần theo dõi và kiểm soát cân nặng, tránh để bé bị béo phì và mắc chứng ngưng thở lúc ngủ.
Ngoài ra, việc xây dựng chế độ ăn uống cân bằng và đầy đủ dinh dưỡng sẽ giúp cho trẻ tránh bị thiếu sắt, magie và vitamin B12.
Ngoài các cách chữa trị trên, bạn cũng có thể sử dụng các sản phẩm hỗ trợ điều trị rối loạn giấc ngủ ở trẻ nhỏ, để giúp trẻ ngủ ngon và sâu giấc hơn. Nếu trẻ trên 12 tuổi, các bậc phụ huynh có thể cân nhắc sử dụng viên uống bổ não để hỗ trợ giấc ngủ.
Các tinh chất Anthocyanin và Pterostilbene được chiết xuất từ Blueberry, một loại quả có nhiều lợi ích cho sức khỏe não bộ và giấc ngủ. Những tinh chất này có công dụng hỗ trợ cải thiện các bệnh lý mạch máu não, rối loạn giấc ngủ, suy giảm trí tuệ, stress hoặc thiếu oxy não.
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của bé. Vấn đề này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cần được chú ý và điều trị, giúp trẻ ngủ ngon giấc và phát triển khỏe mạnh. Phụ huynh nên quan sát, theo dõi; áp dụng cách chữa rối loạn giấc ngủ ở trẻ em và không quên cho con bổ sung các dưỡng chất cần thiết để phòng ngừa.
