Nang tiền liệt tuyến là bệnh gì? Nang tiền liệt tuyến là bệnh lý thường gặp, tỷ lệ khoảng 5% – 8% và 20% ở các bệnh nhân đang điều trị vô sinh. Cùng ECO Pharma tìm hiểu triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị ngay sau đây.
Nang tiền liệt tuyến ở nam giới là tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi sự hình thành các cấu trúc dạng nang bên trong tuyến tiền liệt. Sự phát triển bất thường của tế bào tuyến tiền liệt có thể dẫn đến sự hình thành nang, làm dày thành tuyến hoặc tạo ra các vách ngăn trong bàng quang.
Nang phát triển to dần sẽ gây ra tình trạng u nang tuyến tiền liệt. Nguyên nhân gây hình thành nang có thể là bẩm sinh, viêm nhiễm, ký sinh trùng, tắc nghẽn ống dẫn hoặc nhiều yếu tố khác. Nang bẩm sinh có thể xuất hiện trong quá trình phát triển của bào thai, tuyến tiền liệt phát triển không bình thường dẫn đến hình thành nang.
Các nang tuyến tiền liệt được phân loại dựa trên nguồn gốc, vị trí, hình dáng và đặc điểm giải phẫu. Sáu nhóm nang tiền liệt tuyến bao gồm nang nhu mô, nang đường giữa biệt lập (thuộc ống Muller và túi bầu dục), nang của ống phóng tinh, ổ áp xe tuyến tiền liệt, khối u hóa nang và nang ký sinh trùng (sán máng).
Các tổn thương dạng nang nước tuyến tiền liệt thường không có triệu chứng và không có ý nghĩa lâm sàng đáng kể. Chỉ có 5% nang tuyến tiền liệt ở nam giới có triệu chứng. Các nang lớn hơn có thể gây ra một số triệu chứng khác nhau và làm tăng biến chứng ở bệnh nhân viêm tuyến tiền liệt.
Các triệu chứng bao gồm:
Nang tuyến tiền liệt có thể hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau. Sau đây là một số nguyên nhân dẫn đến nang tiền liệt tuyến được biết đến nhiều nhất.
Nang tuyến tiền liệt do mắc phải có thể xuất phát do viêm, nhiễm trùng và tăng sản lành tính tuyến tiền liệt (phì đại lành tính tuyến tiền liệt). Cụ thể:
Các yếu tố bẩm sinh có thể gây ra sự hình thành nang tuyến tiền liệt thông qua việc tạo ra các bất thường trong quá trình phát triển của bào thai. Những bất thường này có thể bao gồm dị dạng hoặc sự phát triển không hoàn chỉnh của ống dẫn tuyến tiền liệt dẫn đến sự tích tụ dịch, hình thành nang nước tuyến tiền liệt.
Các yếu tố nguy cơ như tuổi tác cao, tiền sử viêm nhiễm đường tiết niệu, di truyền hoặc nhiễm ký sinh trùng có thể gây nang tuyến tiền liệt. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, có trên 50% nam giới trong độ tuổi 60 – 70 bị nang tiền liệt tuyến.
Ngoài ra, quá trình xơ hóa mô mềm của tuyến tiền liệt cũng là nguyên nhân thứ phát dẫn đến tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn các ống dẫn. Hiện tượng này thúc đẩy sự tăng sinh mô đệm, dần hình thành các nang có kích thước thường dao động 1cm – 2cm. Vị trí phổ biến của các nang này là vùng cổ bàng quang hoặc trong nhu mô tuyến tiền liệt.
Mặc dù nhiều trường hợp nang tiền liệt tuyến lành tính không nguy hiểm, có thể tự khỏi sau vài tháng, nhưng sự tăng trưởng kích thước nang có thể hình thành nang ác tính. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng như:
Trong những trường hợp hiếm gặp, nang tuyến tiền liệt cũng có thể liên quan đến các vấn đề về khả năng sinh sản và tăng nồng độ kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA). Điều này có thể gây phức tạp cho chẩn đoán phân biệt với ung thư tuyến tiền liệt. Vì thế, thăm khám kịp thời là rất quan trọng để biết được chính xác nguyên nhân, từ đó có điều trị phù hợp, hiệu quả.
Nam giới nên đi khám và điều trị nang tiền liệt tuyến khi xuất hiện các triệu chứng sau:
Ngoài ra, nam giới trên 50 tuổi nên chủ động tầm soát bệnh lý tuyến tiền liệt, ngay cả khi không có triệu chứng để phát hiện sớm các vấn đề ở tuyến như nang tuyến tiền liệt và ung thư tuyến tiền liệt. Đặc biệt, những người có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến tiền liệt nên thực hiện tầm soát sớm hơn.
Bác sĩ thường thăm hỏi các triệu chứng gặp phải, tiền sử mắc bệnh về tuyến tiền liệt của cá nhân và gia đình. Sau đó, một số phương pháp kiểm tra và xét nghiệm nang tiền liệt tuyến sẽ được thực hiện để phát hiện sự hiện diện của nang tuyến và các bất thường khác. Chúng cũng được dùng để chẩn đoán phân biệt.
Các phương pháp thường quy trong chẩn đoán nang tuyến tiền liệt là:
Xem thêm: Tuyến tiền liệt hồi âm không đồng đều trên siêu âm có vấn đề gì?
Điều trị nang tuyến tiền liệt phụ thuộc vào kích thước nang, triệu chứng lâm sàng và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh. Mục tiêu của cách điều trị nang tiền liệt tuyến là giảm nhẹ các triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Trong trường hợp nang tuyến tiền liệt nhỏ, không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, thường không cần điều trị. Bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm trong các đợt thăm khám định kỳ để theo dõi sự phát triển của nang và phát hiện sớm các biến chứng tiềm ẩn.
Khi nang tuyến tiền liệt gây ra các triệu chứng khó chịu hoặc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, các phương pháp điều trị sau đây có thể được áp dụng:
Điều trị nội khoa
Điều trị ngoại khoa
Điều trị hỗ trợ tập trung vào việc giảm nhẹ các triệu chứng và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân. Các biện pháp hỗ trợ có thể bao gồm:
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh ở TP.HCM là địa chỉ thăm khám nang tuyến tiền liệt an toàn, chuyên sâu, hiệu quả cao nhờ sở hữu nhiều kỹ thuật, công nghệ chẩn đoán hiện đại bậc nhất cũng như đội ngũ các chuyên gia bác sĩ đầu ngành, giỏi nghề, giàu kinh nghiệm.
Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hiện được trang bị đầy đủ hệ thống máy móc chẩn đoán các bệnh về tiết niệu, nam khoa, vô sinh hiếm muộn hiện đại hàng đầu, cho kết quả chính xác cao. Dàn máy siêu âm Doppler, 3D, 4D; máy chụp cắt lớp vi tính CT; chụp cộng hưởng từ MRI công nghệ cao; máy đo niệu động học Laborie. Và hệ thống phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina Karl Storz; máy tập sàn chậu giúp nâng cao hiệu quả điều trị.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh ứng dụng phác đồ điều trị hiện đại, toàn diện, ít xâm lấn, mau phục hồi, an toàn, hiệu quả cao. Chẳng hạn như phương pháp nội soi cắt tuyến tiền liệt qua niệu đạo bằng điện lưỡng cực hoặc laser, phẫu thuật tạo hình các dị tật đường tiết niệu, cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non, dùng tia laser holmium (HoLEP) cắt bỏ các mô tuyến tiền liệt dư thừa, cắt bỏ hoặc làm bốc hơi mô tuyến tiền liệt bằng dòng điện cao tần; có sự hỗ trợ của màn hình nội soi Karl Storz 3D/4K hiện đại.
Thông tin liên hệ Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
Địa chỉ:
Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
Website: tamanhhospital.vn
Phòng ngừa bệnh nang tuyến tiền liệt cũng như các vấn đề khác ở tuyến này chủ yếu là cần duy trì một lối sống khoa học và có biện pháp bồi bổ tuyến tiền liệt từ sớm.
Các biện pháp thường là:
Nam giới cần hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
Cắt giảm thực phẩm giàu chất béo giúp kiểm soát cân nặng, hạn chế béo phì và các bệnh lý tuyến tiền liệt. Nam giới nên tăng cường bổ sung trái cây và rau quả tươi vào chế độ ăn uống hàng ngày. Các loại thực phẩm này giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào tuyến tiền liệt khỏi tổn thương.
Trong một số nghiên cứu, những người ăn nhiều sữa, phô mai, sữa chua và các sản phẩm từ sữa khác với lượng lớn mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt và các bệnh lý khác của tiền liệt tuyến cao hơn. Do đó, hạn chế uống sữa có thể hữu ích cho sức khỏe tuyến tiền liệt.
Thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tuyến tiền liệt. Để duy trì cân nặng hợp lý, bạn hãy giảm lượng calo ăn vào và dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để luyện tập thể dục thể thao. Các thực phẩm lành mạnh để bổ sung trong chế độ ăn uống hàng ngày là trái cây, rau quả và ngũ cốc nguyên hạt.
Hầu hết các nghiên cứu cho thấy những người tập thể dục có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn so với những người không tập thể dục. Tập thể dục giúp duy trì cân nặng hợp lý, giảm nguy cơ béo phì và các bệnh ung thư.
Đặt mục tiêu từ 150 – 300 phút hoạt động thể chất cường độ vừa phải mỗi tuần hoặc 75 – 150 phút hoạt động thể chất cường độ mạnh hoặc kết hợp cả hai. Các bài tập aerobic như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc đạp xe có thể hữu ích cho người bệnh bị nang tiền liệt tuyến.
Thuốc lá chứa nicotine, nitrosamines, carbon monoxide ảnh hưởng trực tiếp đến tuyến tiền liệt. Do đó, hạn chế hoặc bỏ thuốc lá là một biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe tuyến tiền liệt.
Một số tính chất quý từ thiên nhiên đã được chứng minh có thể hỗ trợ tăng cường sức khỏe tuyến tiền liệt là Pygeum Africanum, Crataeva Nurvala, Saw Palmetto, Nettle Root và Pumpkin Seed giúp. Chúng hỗ trợ cải thiện triệu chứng rối loạn tiểu tiện do phì đại lành tính tuyến tiền liệt, hạn chế sự phát triển phì đại của tuyến tiền liệt và giảm nguy cơ biến chứng.
Sau khi thăm khám và điều trị nang tuyến tiền liệt, để thúc đẩy quá trình phục hồi, người bệnh cần phải uống đủ nước vào ban ngày nhằm thanh lọc đường niệu đạo tốt hơn; Tránh các thực phẩm cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh và uống chất kích thích như rượu, bia, cà phê vì có thể gây kích ứng đường tiết niệu, làm chậm quá trình lành vết thương.
Ngoài ra, người bệnh cần tăng cường bổ sung chất xơ từ rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và kết hợp massage bụng dưới để ngăn ngừa táo bón, tránh gây áp lực lên vùng chậu. Những tuần đầu sau điều trị, người bệnh cần hạn chế ngồi lâu, quan hệ tình dục và hoạt động mạnh; sau khi hồi phục hoàn toàn nên duy trì luyện tập kegel, yoga hàng ngày. Bạn cũng cần ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya, căng thẳng, giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, chọn quần có chất liệu thoáng mát, phom thoải mái.
Đặc biệt là cần phải tuân thủ lịch tái khám và thông báo cho bác sĩ ngay nếu bị sốt cao, đau bụng dữ dội, bí tiểu hoặc tiểu ra máu.
Ngoài câu hỏi bệnh nang tuyến tiền liệt là gì? Nang tuyến tiền liệt là bệnh gì? Sau đây cũng là một số câu hỏi thường gặp được nhiều người quan tâm:
Nang tuyến tiền liệt được xem là bình thường khi có kích thước nhỏ hơn 2.5cm và không gây ra các triệu chứng lâm sàng. Các nang này thường được phát hiện qua phương pháp chẩn đoán hình ảnh, có khoảng 5% – 8% nam giới có nang tuyến tiền liệt nhỏ thường không có triệu chứng. Tuy nhiên, các nang có kích thước lớn hơn 2.5cm có khả năng gây ra các triệu chứng và cần được theo dõi hoặc điều trị. Trong một số trường hợp hiếm gặp, nang tiền liệt tuyến cũng được phát hiện ở nam giới trẻ tuổi.
Phần lớn các nang tiền liệt tuyến là lành tính và không tiến triển thành ung thư. Nhưng vẫn có một tỷ lệ nhỏ các trường hợp nang tuyến tiền liệt dẫn đến ung thư.
Nếu hình ảnh siêu âm cho thấy thành nang không đều, nang phát triển nhanh chóng hoặc sự hiện diện của thành phần đặc bên trong nang thì cần tăng nghi ngờ về khả năng ác tính. Hoặc nồng độ kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) tăng cao cũng cần nghĩ đến khả năng này. Lúc này, người bệnh nên thực hiện các xét nghiệm tiếp theo để chẩn đoán rõ ràng, thường là làm sinh thiết.
Nang tiền liệt tuyến là bệnh lý phổ biến, thường gặp ở nam giới lớn tuổi. Phần lớn các nang là lành tính và không gây ra triệu chứng, nhưng việc theo dõi thăm khám sức khỏe định kỳ vẫn cần thiết để loại trừ các trường hợp ác tính và ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn. Với sự tiến bộ vượt bậc của y học, hiện có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả cho tình trạng này.
